Eski Çin Gelenekleri: Çin Yeni Yılı Adetleri

Çin takvimine göre bu sene yeni yıl 23 Ocak 2012 tarihine denk geliyor ve eski tavşan yılı sona erip ejderha yılı başlıyor. Yeni Yıl kutlaması Çin’in en önemli bayramı olarak görülüyor.

Geleneğe göre Yeni Yılın ilk on beş günü yerine getirilmesi gereken belirli ritüeller ve etkinlikler var. Yeni Yıldan bir hafta önce, her Çin ailesi Yeni Yılı karşılamak için evini baştan aşağıya temizler ve ona çekidüzen verir.

Temizliğin yanında, şenlik günleri için gerekli alışveriş de yapılmalıdır; tavuk, ördek, balık, et, meyve ve şeker gibi. Ayrıca arkadaşlar ve yakınlar için hediyeler alınır.

Tüm aile yılbaşından bir gün önce bir araya gelmeye çalışır. Birçok Çin ailesi için, Jiao Zi (çin mantısı) en önemli Yeni Yıl yemeğidir.

Yeni yılın ilk gününde, o gün ne olursa, yeni yılın geri kalanında da aynı şey olacağı söylenir. Bu da ne yapıp ne yapmamak gerektiği ile ilgili uzun bir listenin olması demektir.

Çocuklar gelecek yeni yıla taze bir başlangıç yapmayı sembolize eden yeni giysilerini giyerler. Ailelerine mutlu bir yeni yıl dileyerek anne ve babalarından ve büyükanne ve büyükbabalarından özel kırmızı bir zarf alırlar.

Genellikle insanlar birbirlerini refah için geleneksel bir dilek olan “Gong Xi Fa Cai ” (恭喜發財) diyerek selamlarlar.

Ay Yeni Yılının ikinci günü damat günüdür. Geçmişte, birçok evli kadın yıl boyunca anne ve babalarını göremezlerdi ve bu özel günde kocaları ile beraber geri dönerlerdi. Damatlar, tüm yıl boyunca çok çalışmak zorundaydı ve bu sayede eşinin ailesine çok sayıda kırmızı zarf dağıtabilirlerdi. Öğle yemeği için bazı aileler mantı hazırlar, çünkü şekli geçmişte kullanılan altın külçelere benzetilir. Yemekten sonra karı ve koca gitmekte özgürlerdir.

Ay Yeni Yılının üçüncü günü herkes çok dikkatli olmak zorundadır. İki günlük ziyafetin, oyunun ve akraba ile arkadaşları ziyaretin ardından, bugünde çekişmelerin yaşanabileceği söylenir. Kutlamaları hazırlamak için uzun bir zaman harcamış kişiler için evde kalıp iyice dinlenmek için iyi bir fırsattır. Her türlü beladan uzak durmak için en iyi tavsiye geç kalkıp erken yatağa gitmektir.

Çin’de sokaklar aslan ve ejderha danslarını seyreden insanlarla doludur. Bu danslar iyi bir hasat isteğini sembolize eder ve ejderha da yağmuru temsil eder. Başlarını sallayan aslanlar canavarları yuvalarında tutar.

1 Ocak ile 15 Ocak arası

Çin ay takvimine göre 1 Ocak ile 15 Ocak arasındaki zaman Çinli insanlar için en hayırlı zamandır. Bu zaman tanrılara ek bir saygı sunma zamanıdır. Sıradan halktan imparatora kadar herkes ay yılının ilk gününde tütsü yakmışlardır. Yanan tütsüden yükselen dumanın saygının bir ifadesi olarak tanrılar tarafından kabul edilmesi için ricada bulunulur. Bu adet günümüz Tayvan’ında Yeni Yılın ilk gününde tapınakların dolması ile hala uygulanır. Son zamanlarda anakara Çin’de tapınaklara giden kişilerin sayısında da artış görülmektedir.

Evdeki adetler ise dünyadaki ve cennetteki tanrılara şükran sunmak için dualarla birlikte oturma odasının ortasına konulan meyvelerden oluşur. Kişi aynı zamanda dualarında atalarını da hatırlar.

Ev temizliği ve hazırlığı 23 ile 30 Aralık arasında yapılırken, yeni iyi şansı kapı dışına süpürmemek için ilk ayın 1’i ile 5’i arasında ev düzenlemesi ve temizliği yapılmaz. Kişi 1 ile 2 Ocak arasında çamaşır da yıkamamalıdır, çünkü bugünler su tanrılarının doğum günüdür. Aynı zamanda evli bir kadın eşinin akrabalarını yalnızca 2 ve 3 Ocak tarihlerinde eşi ile beraber ziyaret edebilir.

Çin takvimine göre Yeni Yıl kutlamaları Fener Festivali ile sona erer.