Tarihsel Figürler: Fang Xuanling "Tan Hanedanlığı Başbakanlarının Saygın Rol Modeli"

Fang Xuanling, Tan Hanedanlığı başbakanlarının saygın rol modeli. (Resimleyen: Kiyoka Chu / Epoch Times)

Fang Xuanling (M.S.579-648), Tang Hanedanlığının kurulmasında kilit rol oynayan bir yetkiliydi ve aynı zamanda Tang Hanedanlığının erken dönemindeki en meşhur başbakanlardan biriydi.

Gençliğinden beri zekiydi ve iyi eğitilmişti, aynı zamanda makaleler yazma konusunda da iyiydi. Sui Hanedanlığının barış içinde olduğu ve herkesin bunun sonsuza kadar süreceğini düşündüğü zamanlarda, babasına Hanedanlığın başşehrinde eşlik etmişti. Yine de babasına özel olarak şunu söylemişti, “Sui İmparatoru’nun hiçbir başarısı ve erdemi yok. Kendi insanlarını kandırmaktan başka bir şey yapmıyor ve onlar için ileri vadede faydaları düşünmüyor. Dahası, mirasçı olan ve olamayan çocukları arasında hiçbir ayrım yapılmamasına izin veriyor (çevirmenin notu: çokeşli sistemde nikâhsız eşlerden doğan çocuklar) ve birbirleriyle çekişmelerine ve birbirlerine komplo kurmalarına izin veriyor. Ayrıca, müsriflik ve lüks yaşam konusunda birbirlerine rakip oldular, er ya da geç birbirlerini öldürecekler ve devlet daha fazla ayakta kalamayacak. Şu anda her şey barış içinde olmasına rağmen, düşüşünün kısa zaman içinde olacağını sanıyorum.” Babası onun bu fikirlerine çok şaşırdı ve o andan itibaren ona daha özel bir şekilde davrandı.

Babası hastalandı ve Fang Xuanling, yüz günden fazla bir zaman yatakta kalan babasının gece-gündüz yanında kaldı. Babası öldüğünde, Fang Xuanling beş gün yasını tutmak için yemek yemedi. Li Yuan, Sui’ye karşı ayaklandığında, Fang Xuanling, Sui Hanedanlığının eyaletinin sulh hâkimiydi, fakat Lui Yuan’ın ordusuna hizmetine katılmak istedi. Lui Yuan’ın oğullarından biri olan Li Shimin, onunla kampta karşılaştı ve söylenen o ki; her ikisi de ilk görüşte birbirlerini eski arkadaşlarmış gibi hissettiler. Fang Xuanling, Li Shimin tarafından askeri yetkili olarak tayin edildi ve o zamandan itibaren ona sadakatle hizmet etti. Li Shimin yeni bir yer fethettiğinde, diğerleri hazineleri toplamakla meşgulken, Fang Xuanling, tanınmış yerel yetenekleri ziyaret ederek onları Li Shimin için çalışmaya ikna ediyordu. Eğer cesur generaller ve akıllı stratejistler olduğunu duyarsa, onlarla özel olarak arkadaşlık kuruyor ve onları Li Shimin ile çalışmaya ikna ediyordu.

Li Shimin, İmparator Taizong olduktan sonra, Fang Xuanling yönetimle ilgili bütün idari işlerden sorumlu oldu. Özenle ve sebat ederek çalıştı ve ihmale izin vermedi. Başkalarının meziyetlerine karşı neşe doluydu ve hepsine karşı adil ve toleranslıydı. Yasaları gözden geçirdi ve yasalar yaptı, yeteneği olan herkes Fang Xuanling tarafından göreve alınma şansına sahipti. Böylelikle kusursuz başbakan olarak tanındı.

Fang Xuanling yaşlandığında ciddi olarak hastalandı. İmparator Taizong onu imparatorluk sarayına davet etti ve tahtırevana özgürce oturması için izin verdi ve İmparator Taizong ile karşılaşana kadar aşağıya inmiyordu. İkisi de duygusallaşarak gözyaşı döktüler. İmparator Taizong, imparatorluk hekimlerine onu görmeleri için talimat verdi ve Fang Xuanling’e her gün imparatorluk yemekleri göndertti. İmparator Taizong’un ruh durumu Fang Xuanling’in hastalığının haberlerini takip ediyordu.

Fang Xuanling oğullarına, “Ben ciddi olarak hastayım ve faydasızım, fakat İmparator Taizong’dan aldığım lütuf daha fazla. Bilge İmparatoru hayal kırıklığına uğratmamalıyım. Bugünlerde devlet barış içinde ve devletin barışına riskler getirebilecek olan Goguryeo’a karşı savaş dışında tüm işler düzgün bir şekilde ele alınmış durumda. Savaş, İmparatorun kızgınlığından beyan edilmişti ve bunu durdurmaya cesaret edemedim. Fakat riski şu anda göze almazsam, pişmanlıkla öleceğim.” Sonra Taizong’a, halkın refahı için Goguryeo ile ateşkes yapılmasını teşvik eden bir dilekçe gönderdi. İmparator Taizong dilekçeyi gördüğünde imzaladı: “Kendi hastalığına rağmen hala benim imparatorluğumla ilgili çok endişeleniyor.” dedi.

Fang Xuanling’in durumu kötüleşti ve Taizong onu ziyaret etmesi için sık sık insanları gönderdi. Sonra ona veda etmek için onu büyük bir üzüntüyle şahsen ziyaret etti, aynı şekilde prens de. Kısa bir süre sonra Fang Xuanling, 70 yaşındayken öldü. İmparator Taizong, ona saygı göstermek için üç gün boyunca hükümdarlığa gelinmesini durdurdu.

Fang Xuanling, İmparator Taizong’a otuz iki yıl hizmet etti ve kendisini imparatorluğa adadı. Erdemli ve yetenekli kişileri seçti ve Tang Hanedanlığı için yasalar ve kurallar oluşturdu. Makamından gelen büyük gücünü suiistimal etmedi ve alçakgönüllü ve sağduyulu tutumunu tüm yaşamı boyunca korudu. Daha sonraki nesiller ona kusursuz bir başbakan rol modeli olarak saygı gösterdiler.