Antik Çin Hikayeleri:Tibet İmparatorluğunun Çöküşünden Bir Ders

1400 yıl önce (M.S. 618-842) gelişmekte olan ve güçlü bir krallık olduğu dönemde Tibet İmparatoru Kral Songtsän Gampo, Tang Hanedanlığından Prenses Wencheng ile evlendi. Güçlü bir şekilde büyürken, Çin ile ilişkileri kötüleşti.

Ancak, imparatorluk Çin ile savaşlarından dolayı çökmedi. Yaklaşık 200 yıl sonra, Budizm’e saldırmaya başlayan bir Kral ve bir dizi doğal afetler ortaya çıktı. İmparatorluk sonunda parçalandı, Budizm bugün halen devam etmektedir.

Budizm’in Yükselişi ve Tibet İmparatorluğu'nun Güçlenmesi

Kral Songtsän Gambo imparatorluğunun kuruluşundan kısa bir süre sonra Budizm Tibet’te tanıtıldı. Jokhang Tapınağı ve Potala Sarayını inşa ettirdi. Halefleri, Budizm'i destekledi ve onu izleyen kralların ve prenslerin bazıları kendi ünvanlarından feragat ederek rahip oldular. Tibet İmparatorluğu Budizm’in yükselişi ile yavaş yavaş daha güçlü bir hale geldi.

Tang Hanedanlığı İmparatoru Taizong’un ölümünden sonra Tibet İmparatorluğu çok güçlendi, Çin, Tibet işgalini durdurmak için güçsüz kaldı. Tibet, Qinghai, Sichuan ve Gansu'y doğru askeri saldırısını uzattı ve bir kez Tang’ın başkenti olan Chang'anı işgal etti. Güçlü Tang Hanedanı imparatorları - Gaozong, Suzong ve Xianzong’ın – Tibet’i fethetmesi mümkün olmad

Kral Langdarma’nın Rahiplere Zulmü
Yeni Tang Tarihi’nin kayıtlarına göre, Tibet Kralı Ralpacan öldüğünde, Kral Langdarma tahtı ele geçirdi. Tang Hanedanlığı bilgisine göre, avlanmayı seven alkolik biri olarak tarif edilmiştir. Yardımcılarını dinlemeyen, sert bir hükümdar olarak bilinirdi. Langdarma, Budizm’e zulmetmeye başlayarak hükümet içinde kaosa yol açtı .

Kral Langdarma avlanmaları için rahipleri zorladı ve avlanabilmeleri için Budizm'den feragat etmelerini istedi. İnancını terk etmeyi reddedenleri öldürdü. Langdarma tüm manastır ve Budist tapınaklarını kapattırdı. Jokhang Tapınağının içini bir mezbahaya ve Ramoche manastırını bir rodeo’ya dönüştürdü.

Langdarma, Budizm’in itibarını lekelemek için tapınaklardaki değerli duvar resimlerini, emanetler ve eserleri, içki içen rahiplerin resimleriyle değiştirmeye zorladı. Buda heykellerine çiviler çaktırdı ve onları boyunlarına asılı iplerle nehrin içine attı.

Tibet İmparatorluğu'nu harap eden doğal afetler 839 M.S. başladı: Depremler, bugün ki Gansu ve Sichuan İllerinin dağlık bölgelerde toprak kaymaları, Tao nehri suyunun geriye akması, veba salgınları ve insanların ölü yakınları yanında uyanması. Bazı insanlar gecenin bir yarısı bugün ki Qinghai Eyaletinde gizemli davul sesleri duymaktadır.
Kral Langdarma üç yıl sonra 842 M.S.’a doğal olmayan nedenlerden öldü. Çocuğu olmadığı için, daha sonra kabine bakanları tarafından öldürülecek olan kendi yeğenini hükümdar olarak atadı.

Böylece, güçlü ve kudretli Tibet İmparatorluğu (617 M.S. – 907 M.S. yılları arasında Çin'e komşu olan Han bölgelerini yöneten) Tang Hanedanlığı hükümdarları tarafından mağlup edilemedi fakat kendilerinden aptal bir kralın elinde telef oldu, ancak daha sonra Budizm sağlam bir şekilde Tibet'te kuruldu.

Kaynak: " Yeni Tang Tarihi"- Tang hanedanı kapsayan resmi tarihtir. On ciltliktir ve 225 bölümden oluşur.
İngilizce metin: İngilizce Metin İçin tıklayınız

Çince metin: Çince Metin İçin tıklayınız