Antik Çin Hikâyeleri: Lasa’daki Potala Sarayı

Tibet yaylasında dünyanın rakımı en yüksek ve boyutları en geniş sarayı, yani Potala Sarayı yer alıyor.

7. yüzyılda kurulan Potala Sarayı, Tubo Kralı Songtsan Gambo tarafından, gelini Tang hanedanı Prensesi Wencheng için yaptırıldı. 3700 metre yükseklikte inşa edilen Potala Sarayı 360 bin metrekarelik bir alanı kapsıyor. Ortası Kırmızı Saray ve iki yanı da Beyaz Saray olmak üzere iki bölümden oluşan Potala Sarayı’nın merkezinde Songtsan Gambo’nun dua odası yer alıyor. Mağara şeklindeki dua odası içinde Songtsan Gambo ve Wencheng Prensesi heykelleri bulunuyor.

Potala Sarayı Tibet Budizmi’nin tipik sarayı olmanın yanı sıra Han milliyetine özgü mimari özellikler de taşıyor. 1300 yıl önce Tibet ve Han milliyetleri arasındaki bir evlilik bağının simgesi olan Potala Sarayı, aynı zamanda Tibet ve Han milliyetleri arasındaki dayanışmanın da tarihi kanıtıdır.

7. yüzyılda Tibet’teki Tubo Kralı Songtsan Gambo, Zhongyuan bölgesinde bulunan Tang hanedanıyla iyi bir ilişki kurarak, Zhongyuan bölgesindeki ileri teknoloji ve kültürü Tibet’e çekmek için Tang hanedanının Wencheng Prensesi’ne evlenme teklifinde bulunmak istedi. Songtsan Gambo, veziri Lu Tongtsan’ı Tang hanedanı başkenti Changan’a (Xi’an) gönderdi. Lu Tongsan hediyelerle Changan’a vardığında Tang hanedanının komşusu birkaç ülkenin krallarının da Wencheng Prensesi’yle evlenmek için özel elçiler gönderdiklerini öğrendi. Tang hanedanı imparatoru Taizong elçilere üç soru hazırladı ve bu üç soruyu bilene prensesi vereceği sözünü verdi.

Birinci soru: Bahçede iki başı aynı kalınlıkta olan 10 tane kesilmiş ağacının kök taraflarını nasıl ayır edilir?

Lu Tongtsan ağaçları suya koydu ve kök tarafı daha ağır olduğu için suya eğilen tarafın kök olduğunu tespit etti.

Taizong, ikinci soru için ortasında zigzaglı bir delik bulunan bir yeşim taşı çıkarttı ve elçilerden ipi deliğin bir tarafından öbür tarafına geçirmelerini istedi. Elçiler ipi tutarak, delikten geçirmeye çalışırken, Lu Tongtsan delikten birine bal sürdü ve ipi bir karıncaya bağladı ve karıncayı diğer delikten soktu. Bal kokusunu alan karınca kolayca öbür delikten çıktı ve Lu Tongtsan ikinci soruyu da başarıyla çözmüş oldu.

Taizong’un üçüncü sorusu da şöyleydi: Karışık bulunan 100 adet anne at ve yavrularından anne-yavru çiftini ayırt etmek.

Elçiler, renkle, görünüşle ayırt etmeye çalışırken, Lu Tongtsan anne atları ve yavrularını bir gece birbirlerinden ayrı olarak bıraktı ve ertesi günü onları yeniden bir araya salıverdi. Yavru atlar süt içmek için hemen kendi annelerinin yanına koştular ve böylece anne-yavru çiftler teker teker belli oldu.

Taizong, Lu Tongtsan’ın üç soruya da doğru cevap bulduğunu görünce ek bir soru hazırladı ve elçilerden yüzü kapalı olan 500 kızdan Wencheng Prensesini bulmalarını istedi. Bu gerçekten çok zor bir soruydu. Ancak Lu Tongtsan, Wencheng Prensesi’nin çok özel bir koku kullandığını ve arının bu kokuyu çok sevdiğini öğrenmişti. Prensesi ayırt edeceği gün Lu Tongtsan yanında birkaç arı getirdi ve arılar özel koku kullanan prensesin yanına uçtu. Lu Tongtsan dördüncü sınavı da başardı. Tang İmparatoru Taizong, Tubo veziri bu kadar zeki olduğuna göre, onu kullanan kralın daha da zeki olması gerektiğini düşünerek Wencheng Prenses’i Songtsan Gambo’ya vermeyi kabul etti.

Songtsan Gambo bu müjdeyi öğrenince çok sevindi ve gelini karşılamak için 999 odalı bir saray yaptırmaya kararlaştırdı ve böylece Potala Sarayı, Lasa’da inşa edildi.