Guan Yu, Çin'de efsanevi bir figürdür. Üç Krallık döneminde (MS 222'den 265'e) Shu krallığında bir generaldi. Fan şehrindeki bir savaşta, zehirli bir ok Guan Yu'nun sağ kolunu yaraladı. O sırada en ünlü cerrah olan Hua Tuo, sağ kolunda bir kesik açtı ve zehiri kas ile kemikten kazıdı. Operasyon sırasında Guan Yu içmeye ve satranç oynamaya devam etti. Hiç bir şey olmamış gibi konuşuyor ve gülüyordu. Onun sakinliği, operasyona tanıklık eden tüm asker ve diğer generallerden kendisine hayranlık ve saygı duyulmasını sağladı. Guan Yu'nun böyle bir acı karşısında kendini nasıl iyi kontrol edebileceğine hayran kalmışlardı. Ama gerçekte, operasyondan önce Hua Tuo koluna mandrake adı verilen bir tropikal anestezi uygulamış olmasıydı. Hua Tuo muhtemelen anesteziyi icat eden ve kullanan ilk kişidir.
Hua Tuo'nun zamanından önce, hastanın ağrılı bir operasyon sırasında sersemlemesini ve huzursuzca hareket etmesini önlemek için, ameliyattan önce doktorlar hastayı ellerinden ve ayaklarından sıkıca bağlarlardı. Ya da doktorlar hastanın bilinçsizliğini sağlamak için hastanın kafasına vurur ya da biraz kanını akıtırlardı.
Hua Tuo operasyon sırasında hastanın acısını azaltmak için, anestezi bitkisi arayışında her şeyi denedi. Hua Tuo bir gün otlar toplamak için bir dağda olduğu sırada, ciddi şekilde yaralanan bir oduncu ile tanıştı. Oduncu birkaç yaprak topladı, onları püre haline getirdi ve yarasına bastırdı. Bir süre sonra acısı dindi. Hua Tuo’nun, büyülü bitkiyi görmesi hoş bir sürpriz olmuştu ve meraklı bir şekilde otun adını oduncuya sordu. Yapraklar mandrake denen bir bitkidendi. Birçok deneme ve hatadan sonra, Hua Tuo sonunda "Ma Fei San" adında ünlü bir anestezi üretti.
Ünlü bir Çin romanı olan Tüm Erkek Kardeştir’in (diğer adı Shui Hu Efsanesi) on altıncı bölümünde, Wu Yong adındaki Liang Dağı [1] dan bir danışman, içkiye biraz uyuşturucu koydu ve hazineyi başarılı bir şekilde çaldı. Hazineyi teslim etmekten sorumlu kişi Yang Zhi'di. Yang Zhi ve muhafızları şarabı içtikten sonra on beşi de bir şey yapamadı, sadece yedi adamın önlerindeki hazineyi aldıklarını çaresizce izlediler. Ayakta duramadılar, hareket edemediler, hatta bir kelime bile edemediler. Aslında, Wu Yong şarapla anesteziyi karıştırmıştı. Kullandığı Çin anestezisine "erkek han" ilacı denildi. "Erkek", "bayılmak" anlamına gelir ve "han", Çince’ de "yetişkin bir adam" anlamına gelir, bu yüzden " Erkek han" ilacı, yetişkin bir erkeğin kendinden geçmesine neden olan bir ilaç anlamına gelir. İlacın ana aktif maddesi mandrake idi.
Bitkilere Yönelik Resimli Kılavuzda, "Mandrake, Guangxi Eyaleti’nin vahşi dağlık bölgelerinde yetişiyordu. Haydutlar saplarını sıkıp, saplarını püre haline getiriyor ve hedeflerindeki kurbanlarını bilinçsiz hale getirmek için yiyeceklere karıştırıyorlar, böylece eşyalarını çalabiliyorlardı. Erkek Han uyuşturucu ilacı bu tür bir bitkiden yapılmış olmalıydı. "
Anestezi için kullanılabilecek birçok Çin otu vardır. Mandrake'nin yanı sıra, anestetik olarak kullanılabilecek kırk başka bitki türü daha vardır. Geçtiğimiz yüzyıldan beri, Batı tıbbı, dimetil eter'i operasyonlarda anestezi olarak kullanmaya başladı. Fakat Çin tıbbı, iki bin yıl önce, Hua Tuo'nun zamanında bir anestezi icat etmiş ve kullanmıştı.
Not:
[1] Liang Dağı: Shi Nai-An tarafından yazılmış çok popüler bir kurgu olan Tüm Erkekler Kardeştir’de bir kahraman-haydut çetesinin ev üssüdir.
İngilizce Metin İçin tıklayınız
* * *
Clearharmony'de yayınlanan tüm makaleleri kopyalayabilir ya da çıktı alabilirsiniz, fakat lütfen kaynak belirtiniz.
devamı ...