Lotus (nilüfer çiçeği), Çin folkloru ve simgeciliğinin neredeyse en önemli bitkisidir ve bunun görünürdeki nedeni Budizm’in etkisidir: lotus, kirli sulardan çıkar ancak kendisi kirlenmez; içi boştur, dış tarafı diktir; dalları yoktur ancak tatlı bir kokusu vardır; saflığın simgesidir ve sekiz Budist değerli nesneden biridir.
Çince ‘lotus’ anlamında iki sözcük vardır: lian ve he: Birincisi lian= birbiri ardından, kesintisiz, lian= alçakgönüllülükle eşseslidir. Bunun içinde de lotusun simgesel alanı sınırsızdır. Örneğin, bir elinde lotus diğerinde bir ağız orgu (sheng) tutan bir erkek çocuk: ‘toplum içinde devamlı ilerleme’ anlamındadır. Bir saksağan (xi) uçmuş, bir lotusun erciği üzerinde oturuyor ve tohumları (guo) topluyorsa bu, ‘Art arta (lian) sınavlarda (guao) başarılı olma zevkini xi tadınız’ anlamındadır. Bir lotus yanında duran ve elinde bir sazan balığı tutan bir erkek çocuğu, ‘Yıllarca (lian) bolluk (yu) içinde olun’ anlamındadır. Ve bunun gibi başka birçok örnek vardır. Budizm’de lotusun meyvesi, çiçeğiyle sapı geçmişi, şu anı ve geleceği simgeler.
Çince he sözcüğü ise ‘birleşme’ anlamında da kullanılır ve bunun için bir dalda iki lotus çiçeği (veya bir yaprak ve bir çiçek), ‘uyum’ dileğini ifade eder.
Mavi bir lotus çiçeği (qing), temizlik (qing) ve alçakgönüllülüğün simgesidir. Lotus, Ölümsüz He-Xian-gu’nun da simgesidir ve çevresinde lotus çiçekleri olan bir geminin içinde bulunan bir adamın tasviri, bu çiçeği çok seven yazar ve filozof Zhou Dun-yi’nin (1017-1073) tasviridir.
Bir erkeğin adında ‘lotus’ sözcüğünün bulunması, kişinin bir Budist olduğunu veya bir şekilde Budizm’le ilgisi olduğunu gösterir; bir kadının adında bulunması ise, kadının saf ve saygı duyulan bir kişi olması dileğini ifade eder.
Pekin’de lotusun, 4. ayın 8. gününde yani Buda’nın doğum gününde, çiçek açtığı söylenirdi.
* * *
Clearharmony'de yayınlanan tüm makaleleri kopyalayabilir ya da çıktı alabilirsiniz, fakat lütfen kaynak belirtiniz.