Tarihsel Figürler: Ouyang Xiu “Kuzey Song Hanedanlığının Edebiyat Reformu Hareketi Lideri”

Ouyang Xiu, kuzey Song hanedanlığının edebiyat reformu hareketi lideri (Resimleyen: Catherine Chang / Epoch Times)

Ouyang Xiu (M.S. 1007-1072) Kuzey Song Hanedanlığında ünlü bir yazar ve tarihçiydi ve Song Hanedanlığı edebiyatında en etkili kişiydi. Meslektaşları arasında Konfüçyüs’çü Usta olarak kabul ediliyordu.

Quyang’ın annesi onun kişiliğinin gelişiminde çok önemli bir rol oynadı. Babası, Quyang henüz dört yaşındayken, aileyi ekonomik olarak fakir bir durumda bırakarak öldü. Kalem ve kâğıt almaya gücü yetmediği için kamış üzerine yazı yazarak pratik yaptığına dair bir hikâye vardı. Annesinin cesaretlendirmesiyle, büyük bir gayretle çalıştı. 23 yaşındayken Quyang Xiu, doktora sınavını ilk sırada burslu olarak geçti.

Kırklı yaşlardaki politik kariyerinde, tüm seviyelerdeki pozisyonlarda önemli işlerde yer alarak iç ve dış politikalardaki mühim deneyimleriyle üstün sonuçlar kazandı. Fakat dürüstlüğü ve açık sözlülüğü, ona hain politik tezgâhlarda ve kıyımlarda zarar verdi.

Güçlüleri eleştiren bir makale yazdı ve ıssız bir bölgeye rütbesi düşürülen bir yargıç olarak gönderildi ve birkaç yıl orada kaldı. Kendine acımak yerine, oradaki güzel doğanın tadını çıkardı ve ağızdan ağza yayılarak övülen, dikkate değer makaleler yazdı. Kendisine Zuiweng (“Yaşlı Ayyaş”) diyordu ve kendisini sarhoş edici bir şekilde güzel sahnelere adadı. Daha sonra, başvekil ile anlaşamayarak emekli olmayı seçti.

Quyang Xiu, Çin edebiyat tarihinde önemli bir karakterdi. Özellikle, o zamanlar popüler olan parlak, süslü ve karanlık stillerden farklı olarak doğal stildeki, akıcı ve yumuşak düzyazılarıyla biliniyordu. Hayatı boyunca Quyang Xiu, bu stili 500’den fazla makalesinde korudu, böylece bu yeni edebiyat hareketinin lideri olarak görüldü.

Quyang Xiu, müthiş yeteneklerini gösterenleri kıskanmıyordu. Su Shi için olan referansı buna iyi bir örnekti. Quyang Xui’nin, hanedanlık kamu hizmet sınavı denetmeni olduğu sırada bir defasında bir makaleye denk geldiği ve bu makalenin ilk sırada olmayı hak ettiğine inandığı kayıt altına alınmıştı. Fakat öğrencilerin isimleri tüm kâğıtlarda olduğu gibi gizli olduğundan, Quyang Xiu bunu kendi öğrencilerinden birinin yazdığını düşündü. Özel ilgi gösterdiğine dair çelişkiye düşülmesini engellemek için bu adaya ikinci sırayı verdi. Fakat sonradan ortaya çıktı ki bu makale, 20 yaşında, onun hiç tanımadığı Su Shi tarafından yazılmıştı.

Ouyang Xiu verdiği karar için çok üzgün hissetmişti, bu yüzden Su Shi için kendi edebiyat âlimi arkadaşlarına bir referans mektubu yazarak “Su Shi’nin makaleleri gerçekten harika. Ben, yaşlı bir adam olarak, kendime yol vererek bu önemli pozisyonu ona bırakmalıyım. Harika! Harika!” dedi. Sadece kendini düşünmeyen Quyang Xiu ve diğer edebiyat âlimleri tarafından rehberlik edilen Su Shi, daha sonra yazılarını rafine ederek çok iyi bilinen bir âlim haline geldi.

Quyang Xiu’nun sadece kendini düşünmemesi ve geniş fikirli yaklaşımı, Su Shi gibi birçok yeteneğe zevkli bir platform sağladı ve nihayetinde Kuzey Song Hanedanlığında edebiyatın gelişimine önderlik etti.

Edebiyat reformu hareketinin lideri olarak, “Tang ve Song düzyazısının Sekiz Büyük Ustası” arasında saygın bir yere sahip oldu.