Antik Çin Hikayeleri: Han Zhihe, Antik Çin’deki Marifetli Usta

(Antik Çin teknolojisi, özellikle makine mühendisliği alanda çok gelişmişti; makine mühendisleri her türlü muhteşem robotları yapma kapasitesi olduğu biliniyordu; (M.Ö. 10.yy dan -711 yılına kadar süren) Batı Zhou Hanedanlığının Kral Mu (M.Ö. 976 – 922)İmparatorluğun batı bölgesinde bir teftiş seyahati yaptığı sırada, çok yetenekli, Han Zhi adında bir usta, Kralı yolculukta eğlendiren bir robot yapmıştı. Bu robot hem dans edebiliyor hem de şarkı söyleyebiliyordu. Uzuvları da çok gerçekçiydi, kemikleri, kasları, eklemleri, hatta derisi ve saçları gerçek gibi görünüyordu.)

Han Zhihe ile ilgili birkaç hikaye;

Han Zhihe asıl memleketi Japonya idi. Büyük Hanedanlığı Tang’ın Xianzong İmparatoru (806 – 820 M.S.) zamanında Çin’de yaşamış ve Çin İmparatorluk Sarayında nöbetçi olarak çalışmıştı. Bunun dışında Han mükemmel bir makine mühendisiydi. Gerçek kuşlar gibi yiyebilen, içebilen ve hatta havalanabilen tamamen ahşaptan Anka kuşları, turnalar, kargalar, saksağanlar yapmıştı. Bu ahşap kuşlarının gövdeleri içinde uçmasını sağlayan düzenekleri yerleştirmişti. Anahtarla kurduktan sonra bu yapay kuşlar bir normal insanın 100 veya 200 adım mesafede kendi kanatlarıyla uçabiliyorlardı ve 100 metre yüksekliğe kadar havalanabiliyorlardı. Bununla beraber Han Zhile kuş ve fare yakalayabilen ahşap kediler de yapmıştı.

Han, İmparator Xianzong’a bütün bu buluşlarını sunduğunda İmparator çok mutlu oluyordu. Han, birçok ayakla yükseltilmiş bir ahşap yatağı yapmıştı. Yatak altın, gümüş ve renkli taşlarla bezenmişti. Han ona “istediğinde ejderhalı yatak” adını vermişti. Ejderha yatağın içinde gizlenmiş ve sadece yatağın üzerinde oturduğunda görünüyordu. Ejderha, yatağın süslü başlığından çıkarak, pençelerini, pullarını, bıyıklarını ve gövdenin kalanı sırayla gösteriyordu. Yatak, İmparator Xianzong’a kendi sarayında sunulduğunda yatağı denemek istedi ve üzerine oturdu. Hemen inanılmaz korkunç bir ejderha dışarıya fırlamış ve İmparatoru şaşırtarak korkutmuştu. Dehşet içinde İmparator yatağının saraydan çıkartılmasını emretmişti.

Han olayı öğrendiğinde sarayın yolunu tutmuş, İmparator Xianzong’un önünde diz çökerek açıklamada bulunmuştu: “Majesteleri, amacım sizi korkutmak değildi. Majestelerinize bir armağan vermek istiyorum, belki de bu mütevazi hediye hoşunuza gider ve ölüm cezasını vermenizden vazgeçtirir.” Han entarisinin içinde arayarak birkaç santim büyüklükte Polovnya* ahşaptan yapılmış küçük bir kutu çıkardı. Kutu içinde 100 - 200 kadar rengârenk kırmızımsı turuncumsu çok farklı kertenkele vardı. Han Zhihe, onları zincifre (yapay boya olarak kullanılan kırmızı renkte cıva sülfür) ile beslediğini söyledi. Han kutuyu açtı ve bütün kertenkelenin çıkmasına izin verdi. Sonra, onları beş ayrı gruba ayırdı ve Liang Zhou adında bir Çin geleneksel dansı yapmasını emretti. İmparator Xianzong müzisyenleri çağırdı ve dansa eşlik etmesini söyledi. Kertenleler müziğin ahengine ve ritmine uyarak zarafetle dans ettiler. Dansçının bir dize söylemesi gerektiği şarkının bölümüne geldiğinde kertenkeleler uyum içinde mırıldanmaya başladı. Müzik bittiğinde kertenkeleler kutuya aynı düzenle geri girmişti ve hepsi kendine ait yeri biliyordu. Daha sonra, Han bir kertenkeleyi parmağın üzerine aldı. Kertenkele, ulaşabildiği bütün sinekleri hızla yakaladı. Bir kartalın serçeyi yakaladığı gibi, kertenkele avını hiçbir zaman kaçırmazmış.

İmparator Xianzong çok etkilenmiş ve Han’a çeşitli rengârenk kumaşlar, elbiseler ve para vermiş. Ancak Han sağ salim saraydan çıktığında tüm bu hediyeleri umursamamış. Yıllar geçmiş ve bir daha gizemli usta hakkında kimse hiçbir şey duyamamış.

*Polovnya: Kurt ağzı familyasından Çin’de yetişen bir ağaç türüdür; Polovnya Tomentosa kokulu mor renkli çiçekler için özellikle yaygın şekilde yetiştirilir.

Fransızca Metin İçin tıklayınız