Antik Çin Hikâyeleri: Çin Tarihindeki Büyük Şair Qu Yuan

Qu Yuan, binlerce yıldır Çin’de en sevilen şairdir. Qu Yuan’ın yaşadığı Savaşan Devletler dönemi, çok sayıdaki krallıklar arasında sürekli savaşların yaşandığı bir kaos dönemiydi. Qi ve Chu, dönemin en güçlü iki krallığıydı, diğer 10’dan fazla küçük krallık ise bu iki krallığa bağımlıydı.

Soylu bir aileden olan Qu Yuan, Chu Krallığı yönetimindeki üst düzey bir yetkiliydi. Qu Yuan, sahip olduğu zengin kültürel birikim ve dış temaslarla ilgili seçkin beceriler nedeniyle Chu Kralı’nın beğenisini ve güvenini kazandı. O dönemdeki bütün krallar ve soylular, yetenekli insanların kendilerine hizmet etmelerini sağlamaya çalışıyorlardı, dolayısıyla Çin toplumunda bilgi ve beceriye saygı modası esiyordu. Çok sayıdaki tanınmış bilgin, siyasi ülkülerini gerçekleştirmek için farklı krallıklar arasında gidip gelerek düşüncelerini anlatırlardı. Ancak Qu Yuan, bunlardan farklıydı. Vatanı derinden seven Qu Yuan, olağanüstü yetenekleriyle Chu Kralı’na hizmet ederek ülkesini dürüstlükle yönetilen güçlü bir ülke haline getirmek istiyordu. Böyle bir ülkü içinde olan Qu Yuan, ölümüne kadar vatanından bir adım bile uzak kalmadı. Ancak Qu Yuan, iç ve dış politika konularında yozlaşmış soylu topluluğu ile ciddi çatışma içine girmesi nedeniyle siyasi rakiplerinin entrikalarıyla Chu Kralı’ndan uzaklaştırıldı. Bunun ardından Chu Krallığı, büyük devlet konumunu ve gücünü adım adım kaybetti. M.Ö 278 yılında Qin Krallığı’nın ordusu Chu Krallığı’nın başkenti Yingdu’yu ele geçirdi. Vatanı kaybeden Qu Yuan, büyük üzüntü içinde kendini nehre atarak intihar etti.

Qu Yuan, Çin milletine ölümsüz miraslar bıraktı. Çin tarihinde adını duyuran ilk şair olan Qu Yuan’ın en önemli eseri “Li Sao” adlı şiir, eski Çin edebiyatında romantizm üslubuyla yazılan en uzun siyasi lirik şiirdir. Qu Yuan, bu şiirde çok sayıda tarihi olaylara yer vererek, Chu Kralı’nın efsanelerde anlatılan üstün zekâlı krallar Yao, Shun ve Yu’yu örnek alıp yurt içinde bilgili ve yetenekli insanları görevlendirerek, adaleti savunarak ve kişisel çıkarların peşinde koşmayarak ülkeyi iyi yönetmesi, dış ilişkilerde de başka devletlerle yakın ilişkiler kurarak Qin Krallığı’na karşı koyması yönündeki arzusunu ifade etti. Çin’in ilk şiir antolojisi Shi Jing’den farklı bir anlatım biçimi izleyen Li Sao, şiirin anlatım gücünü eşi görülmemiş şekilde artırdı ve klasik Çin şiirleri için yeni bir ufuk açtı.

Qu Yuan’ın diğer önemli eseri “Göğe Sorma”, Çin edebiyatında benzeri görülmeyen değişik bir şiir. Bu şiirde göğe yönelik 172 soruya yer verildi. Bu sorular, astronomi, coğrafya, edebiyat ve felsefe gibi birçok alanı kapsıyor. Bu eser, şairin geleneksel değer yargılarını sorgulama cesaretini ve gerçeği arama ruhunu sergiledi. Qu Yuan’ın “Jiu Ge (Dokuz Şarkı)” adlı diğer bir eseri, halk arasında yaygın söylenen ağıtların temelinde yazılan bir dua-şiir koleksiyonudur. Bu eserde yer alan şiirlerde çok sayıdaki tanrı ve insan ile tanrı arasındaki aşk anlatılıyor.

Qu Yuan, eserlerine çok sayıda sıra dışı düşünceler kattı. Qu Yuan, çiçek, ot ve ağaçlara insan karakterini vermek ve çok sayıda peri imajı yaratmakla kendisinin yüce ruhsal dünyasını anlatmaya çalıştı. Dolayısıyla Qu Yuan’ın eserlerini okurken, şairin kullandığı dilin güzelliği ve sıradışı benzetmelerin yanı sıra, sahip olduğu yüce ruhu ve derin vatan sevgisini de görmek mümkün. Qu Yuan, bin yılı aşkın süreden beri Çinlilerin en çok sevdikleri klasik şairdir.