Çin Mimarisi: Yeraltı Seramik Ordusu

Mezarlık mimarisi, tarihi Çin mimarisinin önemli bir parçasını oluşturur. Toplumun her tabakasındaki eski Çinliler, “insanın ruhu” ölmez düşüncesiyle cenaze törenine önem vermiş ve mezarlıklarını özenle inşa etmişler. Zamanla büyük gelişme kaydeden Çin’in mezarlık mimarisinde eşsiz büyüklükteki imparator ve cariye mezarlık grupları meydana gelmiştir. Tarihin değişimiyle resim, hat ve oyma sanatlarıyla kaynaşan Çin’in mezarlık mimarisi, çeşitli sanatların başarılarını gösteren mimari grubu haline gelmiştir.

Eski Çin mimarisinin en ihtişamlı ve en büyük mimari grubu olan mezarlık mimarisinin örneklerinin az bir bölümü ovalarda yer alır; ama çoğunluğu coğrafi durumlardan yararlanarak dağların eteğinde kuruludur. Dört yanı duvarlarla çevrili Çin mezarlıklarının dört yönünde dört kapı, dört köşesinde de köşe binası bulunmaktadır. Mezarlığın önünde bulunan yolun iki yanında insan ve hayvanların taş heykelleri yerleştirilmiştir. Mezarlık, içindeki yemyeşil servi ve çam ağaçlarıyla ciddiyet, saygı ve huzur havası verir.

İmparator Qin Shi Huang’ın Mezarlığı

İki bin yıl önce Çin’in Shanxi eyaletinin merkez kenti Xi’an’a bağlı Lishan Dağının eteğinde kurulan İmparator Qin Shi Huang’ın Mezarlığı, Çin’in en ünlü mezarlığı olarak kabul edilmiştir. Dünyanın 8. harikası olarak adlandırılan Yeraltı Seramik Ordusu, bu mezarlığı koruyan kuvvetler olarak bilinmiştir.1987 yılında Yeraltı Seramik Ordusu, ihtişamlı görünüşü ve yüksek oyma teknolojisiyle Dünya Mirasları Komitesi tarafından “Dünya Mirasları Listesi”ne alınmıştır. Dünya Mirasları Komitesi, Yeraltı Seramik Ordusu hakkında “İmparator Qin Shi Huang Mezarlığının çevresinde bulunan Yeraltı Seramik Ordusu, savaş atları, arabaları ve silahlarıyla mükemmel bir realizm eseri oluşturuyor ve son derece yüksek sanat değeri taşıyor” değerlendirmesinde bulunmuştur.

(Yeraltı Seramik Ordusu)

Shanxi eyaletinin Xi’an şehrine yakın bölge, Çin imparatorlarının mezarlıklarının toplandığı mekân olarak tanınmıştır. İmparator Qin Shi Huang’ın mezarlığının yanı sıra, Çin’in Batı Han hanedanının 11 imparatorunun mezarlıkları ve Çin’in Tang hanedanına ait 18 mezarlık da bu bölgede bulunmuştur. Hanwudi unvanı verilen İmparator Liu Che’nin Mao Mezarlığı, büyük yüzölçümü ve içindeki çok kıymetli eserlerle Batı Han hanedanının imparatorlarının mezarlıklarının başında gelmektedir. Çok büyük alanda kurulan, Tangtaizong unvanı verilen Çin’in Tang hanedanının kurucusu olan İmparator Lishimin’in Zhao Mezarlığına, Li’nin asilzadelerine ve ülke için büyük katkıda bulunan yetkililere ait 17 mezarlık da eşlik etmiştir. Tang hanedanı dönemine ait “Altı At” (İmparator Li’nin en sevdiği atlar) adlı taş oyması, Zhao Mezarlığı’nın yeraltı ve üstünde bulunan sayısız kıymetli eserlerin en ünlüsü olarak kabul edilmiştir.