Eski Çin Gelenekleri: Chongyang Festivali

Chongyang Festivali (重陽節) Çin ay takviminin dokuzuncu ayının dokuzuncu gününe denk düşer (bu yıl 13 Ekim) ve bu yüzden de aynı zamanda Çifte Dokuzuncular Festivali olarak adlandırılır. Chongyang yazınsal olarak; “Çifte Dokuzuncu” anlamına gelir. Geleneksel yin ve yang teorisine göre, 9 sayısı yang’a aittir ve bu da pozitif ve eril anlamına gelir. Ay takviminin dokuzuncu ayının dokuzuncu günü iki yang sayısının buluştuğu gündür ve antik zamanlardan beri önemli bir festivaldir.

Kaynağı

Çin’deki diğer geleneksel festivaller gibi, Chongyang Festivali de efsanelerden doğmuştur. Bilinen bir tanesi şöyledir: Doğu Han Hanedanlığı zamanında (M.S.25 – 220), Huan Jing adından biri yaşarmış. Öğretmeni Fei Changfang’dan büyü sanatını öğrenen bu kişi Taoizm’i uzun yıllar uygulamasının ardından bir ölümsüz haline gelmiş. Bir gün ikisi birden bir dağa tırmanıyorlarmış. Fei bir anda çok üzgün bir şekilde durmuş ve Huan Jing’e dönerek şöyle demiş: “Ay takviminin dokuzuncu ayının dokuzuncu günü doğduğun yerde bir felaket olacak. Hemen eve gitmelisin. Her bir aile bireyin için kırmızı bir bohça alıp herkesin üzerine bir Zhuyu (Kızılcık) yaprağı koymayı unutma. Hepiniz bohçaları kollarınıza sarmalı, evi hemen terk etmeli ve bir dağın tepesine tırmanmalısınız. Bundan daha önemlisi her biriniz kasımpatı şarabı içmelisiniz, ancak bu şekilde felaketten kurtulabilirsiniz.” demiş.

Bunu duyunca Huan Jing aceleyle evine varmış ve ailesinden hocasının söylediklerini yapmalarını istemiş. Bütün aile yakındaki bir dağa tırmanmış ve gece olana kadar da geri dönmemiş. Eve geri döndüklerinde, bütün ahalinin öldüğünü görmüşler. Bütün öküz, koyun ve köpekler de ölmüş. Huan Jing ve ailesi Fei’nin talimatları ile hayatta kalabilmişler.

O günden beri, bir dağa tırmanmak, Zhuyu yapraklarını taşımak ve kasımpatı şarabı içmek şeytani ruhları kovmak ve talihsizlikleri önlemek için Chongyang Festivalinin geleneksel uygulamaları haline gelmiştir.

Sonbahar Gezintileri

Chongyang Festivali sırasında, Çinliler genellikle çayır yürüyüşlerine, dağ veya kule tırmanışlarına giderler. Bu yüzden festival bazı yerlerde “Yükseklere Çıkma Festivali” olarak adlandırılır. Hatta bugün bile, insanlar ünlü ya da az bilinen dağlara tırmanmaya veya çayır yürüyüşlerine akın ederler. Bu gün, sonbaharın altın mevsiminin ve kış gelmeden önce renklerin patlamasının keyfini çıkarmak için çok güzel bir açık hava aktivitesidir.

Kasımpatı Şarabı Tatmak

Kasımpatıların açtığı bu mevsimde tazelendirici kasımpatı şarabını tatmak bu festivalin diğer bir geleneksel uygulamasıdır. Çin’de farklı türlerde kasımpatılar bulunur ve Çinliler, özellikle edebi kişilikler, antik zamanlardan beri onları çok sevmişlerdir. Song Hanedanlığı zamanında kasımpatı şarabı içmek popüler bir hale geldi ve festivalin önemli aktivitelerinden biriydi.

Kasımpatı bir bitkidir. Kasımpatı çiçeği çok güzeldir ve Geleneksel Çin Tıbbı botanikçileri tarafından etkili doğal bir ilaç olmasından dolayı ona çok değer verilir. Tek başına kullanılabildiği gibi diğer bitkiler ile de karıştırılarak da kullanılabilir. Doğası hem acı hem de tatlıdır. Tıpkı doğal yetişen bal ile tatlandırılmış çay gibi tatlı bir tadı vardır. Detoks etkisinin yanında, kasımpatı bir kişiyi sonbaharın sonlarındaki soğuk algınlığından korur.

Zhuyu (Kızılcık) Yaprakları Kullanmak

Chongyang Festivalinde Zhuyu yaprakları kullanmak Tang Hanedanlığından beri oldukça yaygındır. Kızılcık, felaketlerin önlenmesinde ve Çin tıbbına göre sonbaharın sonlarına doğru insanları hastalıklardan korumada kullanılır. İnsanların Zhuyu bitkisinin filizlerini taşıması hastalıkları önlemek ve bir kişinin sağlığını ve mutluluğunu korumak için bir yöntemdir.

Zhuyu kuvvetli kokusu olan bir bitkidir. Zhuyu yaprakları sıklıkla Çin tıbbında kullanılır. Sık sık idrara çıkmaktan dolayı oluşan sıvı kaybını gidermede kullanılır. Ayrıca yüksek ateşi düşürmede de etkilidir.

Chongyang Keki Yemek
Çifte Dokuzlar Festivalinin özel yiyeceği Chongyang kekidir ve kasımpatı keki yâda çiçek keki olarak da bilinir. Bu pirinç keklerine “gao” denir ve Çince yüksek kelimesi ile eşseslidir ve insanları dağlara tırmanma ile bağlantılandırır: Yüce “yüksekliklere” doğru. Chongyang kekleri genellikle kuleye benzer dokuz katlı bir şekle sahiptir ve pirincin fındık ile karışımından yapılır ve elma, şeftali, kayısı reçelleri ile birlikte buluşmalarda ikram edilir.

Kasımpatı Şarabı

Kasımpatı şarabı üşüme nöbetlerini ve yüksek ateşi iyileştirebilir, ciğerleri besler ve görmeyi geliştirir, ayrıca tıbbi ilaç değeri vardır.

Yaşlılar Günü

Çincede dokuz kelimesi (九- jiǔ) uzun yaşam kelimesi ile (久- jiǔ), aynı söylenişe sahiptir ve çifte dokuz aynı zamanda yaşlı insanlara uzun bir yaşam talep etmek içinde kullanılır. Bu yüzden, yaşlı insanlara saygı göstermek içinde bir festivaldir. Bu yüzden, bugün insanların yaşlılara saygı göstermesi ve yaşlıların yaşlılıklarının tadını çıkarması içinde özel bir gün haline gelmiştir.

Pek çok firma emekli insanların dağlara tırmanabileceği veya zamanını dışarıda geçirebilecekleri turlar düzenler. Genç nesiller yaşlılarını şehrin çevresindeki alanlara götürür veya bugünde onlara hediyeler gönderir.