Tarihsel Figürler: Wei Zheng “İmparator Taizong’un Tarafsız Ama Sözünü Sakınmayan Danışmanı”

Wei Zheng, İmparator Taizong’un tarafsız ama sözünü sakınmayan danışmanı Resimleyen: Kiyoka Chu / Epoch Times)

Wei Zheng (M.S. 580-643), bir yetim olmasına rağmen çocukluğundan itibaren okumaya istekliydi, yoksulluk yüzünden birkaç yılını bir Taocu tapınağında geçirdi. Daha sonra Li Shimin’in (Sonra Tang hanedanlığının İmparatoru Taizong oldu) ezeli rakiplerine hizmet etti ama Li Shimin, Wei Zheng’in bilgisini ve cesaretini takdir etti ve onu sadece bağışlamakla kalmadı aynı zamanda imparator olunca onu yakın danışmanı olarak terfi ettirdi. Wei hayatını imparatora tarafsız ve sözünü sakınmadan tavsiyelerde bulunarak hizmet etmeye adadı.

Wei Zheng, birçok kez kayırmacılıkla suçlandı ve yapılan iç soruşturmalarda yaptığı hiçbir haksızlık bulunmadı. Yine de imparator, itibarı için tartışmaları önlemeye daha fazla özen göstermesi için onu uyardığında Wei, “Ben dürüst bir şekilde hizmet ediyorum ve yaptığım şeylerin şöhretim için değil devlet için doğru olduğuna inanıyorum.” cevabını verdi.

Wei, imparatoru uyardı, “Tarih boyunca bir danışmanın sonunda iyi biri yâda sadık biri olması imparatorun elindedir.” İmparator merakla bu ikisi arasındaki farkı sorunca Wei, “Bir danışman dürüst ve tarafsız bir şekilde imparatora yardımcı olur. İmparator bunu takdir eder ve birlikte devleti güçlü ve insanları da müreffeh bir hale getirdiklerinde, o iyi biri olarak hatırlanacaktır. Yâda imparator onu tavsiyeleri yüzünden öldürür ve devletin yokuş aşağı gitmesine neden olduğunda ise o sadık biri olarak hatırlanacaktır. Majesteleri beni iyi bir danışman yapabilir mi?” cevabını verdi. İmparator Taizong bu cevap karşısında oldukça heyecanlanır.

İmparator sevdiği prensesin düğünü yaklaşırken daha fazla çeyiz sunmayı planladığında Wei Zheng, imparatora bunun mevcut yasal yönetmelikler ve geleneklerin tutarlılığını bozacağını söyleyerek karşı çıktı. İmparatoriçe Zhangsun, sarayda imparatordan olayı duyunca, “şimdi ona neden bu kadar saygı duyduğunu anlıyorum. Ben sizin karınız olduğum halde size incitmekten hala korkuyorum ama Wei Zheng, Majestelerinin düşüncesinin karşısında adaleti üstün koyarak size karşı gelme cesaretini gösteriyor. Bu bizim milletimiz için gerçek bir hazine! Majesteleri bu cesur kişinin tavsiyelerine lütfen kulak verin.” dedi. Bu nedenle prensesin çeyizi düşürüldü.

Wei Zheng, sonunda içişleri kabine bakanı oldu, ancak imparatora karşı sözünü sakınmayan yaklaşımını değiştirmedi. Bir gün İmparator Taizong kabine toplantısından döndüğünde öfke ile İmparatoriçeye, “Er yâda geç o lanet yaşlı hödüğü öldüreceğim!” dedi. İmparatoriçe onu kimin öfkelendirdiğini sorunca imparator: “Wei Zheng! O her zaman bana karşı çıkıyor ve herkesin önünde beni utandırıyor!” diye cevap verdi. İmparatoriçe bu cevabı duyduktan sonra imparatorun yanından ayrıldı ve kısa bir süre sonra resmi elbisesi içinde İmparator Taizong’u tebrik etmek için geri döndü. O, “Yalnızca imparator, bilge ve açık fikirli olduğunda bir danışman kendi dürüst görüşlerini sunabilir. Majestelerini tebrik etmek istiyorum, Wei Zheng’in karşı çıkışı Majestelerinin açık fikirli olduğunun bir kanıtıdır!” dedi. İmparator Taizong’un öfkesi yavaş yavaş kayboldu ve hem imparatoriçeye hem de Wei Zheng’e daha fazla saygı duydu.

Wei Zheng ağır hasta olunca, kraliyet habercileri tarafından imparatora Wei Zheng’in küçük bir salonu olan eski bir evde yaşadığı bildirildi. İmparator hemen aslen saray için tahsis edilen malzemeler ile beş gün içinde büyük bir salonun hazırlanmasını emretti. İmparator ayrıca Wei Zheng’e bakması ve onunla kalması için kişisel doktorunu gönderdi. Ne yazık ki, Wei Zheng’in hastalığı daha da ağırlaştı ve kısa bir süre sonra da öldü. İmparator Taizong cenazesinde, “Kıyafetlerimin kusurlarını bakır ayna kullanırım düzeltirim, emir ve kararlarımın yansımalarını görmek için tarihi bir ayna olarak kullanırım, kendi kusurlarımı düzeltmek için ise bu beyefendiyi ayna olarak kullandım. Şimdi ise Wei Zheng vefat etti ve ben bir ayna kaybettim!” diye haykırdı.