Çin Deyimleri ve Hikâyeleri: Şafakta Üç ve Alacakaranlıkta Dört

“Aptal maymunlar sabah dört ve akşam üç kestane almaktan mutsuzken, şafakta üç ve alacakaranlıkta dört kestane alacaklarını duyunca oldukça mutlu oldular.” (Mei Xiu / Epoch Times)

İlkbahar ve Sonbahar döneminde (M.Ö.770-476), Song devletinde yaşayan ihtiyar bir adam varmış. O, maymunlara çok düşkünmüş ve kendi evinde birçok maymun besliyormuş. Adam maymunlarla iletişim kurabilirken, maymunlarda onu anlayabiliyormuş.

Yaşlı adam her maymunu gündüz sekiz, şafak vakti ve alacakaranlıkta ise dörder tane kestane ile besliyormuş.

Fakat maymunlar çok yemek yediği için, kısa süre sonra ailesi için yeterli yemeği kalmamış. Bu yüzden, yaşlı adam maymunlara verdiği yemek miktarını azaltmak zorunda kalmış.

O günde her maymuna yedi tane kestane vermeye karar vermiş.

Adam tüm maymunları bir araya toplamış ve onlara, “Bizim artık az yemeğimiz kaldı. Bugünden itibaren, her birinize şafakta dört ve alacakaranlıkta üç tane kestane vereceğim. Umarım sizin için bir sakıncası yoktur.” demiş.

Bunu duyan maymunlar çok rahatsız olmuşlar. Yaşlı bir maymun, “Bu durumda akşam sadece üç tane kestane alabiliriz, hiç olur mu? Hayır, asla!” diye haykırmış.

Diğer maymunlar da akşam dört kestane yerine sadece üç tane verecek olması karşısında öfkelenmişler.

Bunu gören yaşlı adam onlara, “Tamam, o zaman, her biriniz şafakta üç tane ama alacakaranlıkta dört tane kestane vereceğim.” Demiş.

Akşam hala eskisi gibi dört tane kestane alabileceklerini öğrenen, maymunlar bu tekliften çok memnun olmuşlar ve başlarını sallayarak kabul etmişler.

Bu hikâye, Savaşan Devletler dönemindeki (M.Ö.475-221) antik Çin eseri “Zhuangzi”¹ kitabının bölümlerinden biri olan “Şeylerin Eşitliği” içinde geçmektedir.

Deyim başlangıçta hile ile diğer kişileri kandırmak için kullanıldı. Daha sonra, sıkça fikri değişen veya sorumlu olmayan birini tanımlamak için kullanılmaya başlandı.

Bugün ise, düşünceleri sürekli değişen ve lafına asla güvenilmeyen bir kişiyi tanımlamak için kullanılmaktadır.

Not:

1. “Zhuāngzǐ (莊子)”, Üstat Zhuang tarafından yazılan temel bir Taocu metindir. Bu kitap, gerçek bir Taocu bilgenin kaygısız doğasını yansıtan hikâyeler ve anekdotlar içermektedir. Bu koleksiyondaki yazıların genellikle mizahi ya da saygısız bir doğası vardır.