Çin Deyimleri ve Hikâyeleri: İyi Öneriler Kulağı Tırmalar

“Zhang Liang, Liu Bang’a “'İyi öneri kulağı tırmalar ama onlar kişinin davranışlarını yönlendirmek için faydalıdır; etkili ilaç acıdır, fakat kişinin hastalığını iyileştirmek için iyidir,' derler, Generalin size söylediği iyi bir öneridir.” dedi. (Catherine Chang/Epoch Times)

Qin Hanedanlığının son döneminde (M.Ö. 221-206), isyan ordunun lideri Liu Bang, Qin sarayını işgal etti. Liu sarayın görkemli mimarisi, çeşitli hazineler ve saraydaki güzel bayanlar karşısında şaşkınlık içinde kaldı.

Hayat boyunca büyüyene kadar çoğu zaman bir kaçak olarak kırsal bölgede yaşamış olduğundan, Liu saraya hayran kaldı. O, ordusunun beklediği kampa dönmeden önce sarayda kalmaya ve birkaç gün Qin imparatorunun yaşamını tatmaya karar verdi.

Liu’nun ordusunun generallerinden Fan Kuai ve baş askeri stratejist Zhang Liang¹ Liu’nun niyetini duyar duymaz alel acele saraya geldiler ve Liu’ya orada kalmamasını tavsiye ettiler.

Fan, “Siz bütün ülkeye sahip olmak mı ya da sadece zengin bir adam mı olmak istiyorsunuz?” diye Liu’ya sordu.

Liu onu “Elbette tüm ülkeyi istiyorum.” diye yanıtladı.

Ondan sonra, Fan büyük bir samimiyetle Liu’ya dedi ki, “Görüyorsunuz ki sarayda sayısız hazine ve binlerce güzel bayan var. Bütün bunlar Qin Hanedanlığının çöküşüne neden olmakta. Umarım hemen kampımıza dönersiniz; bu sarayda kalmamalısınız.”

Liu generalin tavsiyesini hiç dinlemedi ve sarayda kalmak için ısrar etti.

Bunu gören Zhang Liang bir adım öne çıktı ve Liu’ya dedi ki, “Qin imparatoru çok lüks bir yaşam sürdü ve ciddi şekilde yozlaştı. Bu ise milletin ayağa kalkıp ona isyan etmesine neden oldu ve bu Qin askerinin yenilmesinin ana sebebidir. Siz insanlara acımasız davranan bir Qin iktidarını devirdiniz. ”

“Bir deyiş var: ‘İyi öneri kulağı tırmalar ama onlar kişinin davranışlarını yönlendirmek için faydalıdır; etkili ilaç acıdır, fakat kişinin hastalığını iyileştirmek için iyidir.’ Generalin size söylediği şey iyi bir önerdir. ”

Liu Bang, bu sözler üzerine eğer sarayda kalırsa gerçekten kötü bir sonuçla karşılaşacağının farkına vardı ve hızla kampına döndü.

Yukarıdaki hikâye, Sima Qian tarafından yazılan “Büyük Tarihçilerin Kayıtları”² kitabında Zhang Liang hakkındaki 55. şecere içinde yer almaktadır.

Bu hikâyeden gelen 忠言逆耳 (zhōng yán nì ěr) deyimi, kelime kelime “iyi öneri kulağı tırmalar” olarak tercüme edilir. Deyimin temel anlamı: samimi bir öneri genelde kişinin kendi fikrinden farklıdır ve bu yüzden onu kabul etmeyi zor bulabilir.

Not:

1. Zhang Liang (yaklaşık M.Ö.262–189), Han Hanedanlığını kuran imparator Liu Bang’ın baş askeri stratejisti, bakanı ve danışmanıydı. Zhang Liang, Batı Han döneminin (M.Ö.206 – M.S.23) üç kahramanından biri olarak hatırlanır.

2. Büyük Çin tarihçisi Sima Qian (M.Ö. 135-86) tarafından yazılan “Büyük Tarihçilerin Kayıtları” (史記, Shǐjì), yaklaşık M.Ö. 2.600 ve M.Ö. 86 tarihleri arasındaki dönemi kapsayan 130’u aşkın ciltten oluşmaktadır.