Tarihsel Figürler: Prenses Wencheng “Tibet'te En Sevilen Tang Hanedanlığı Prensesi”

Prenses Wencheng, Tibet'te En Sevilen Tang Hanedanlığı (Çin) Prensesi (Resimleyen: Jane Ku / Epoch Times)

Çin tarihinde, Han Hanedanlığından beri (M.S. 200) diğer devletlerle evlilik tahvilleri oluşturmak, devletlerarası barışı sağlamanın stratejik bir uygulaması olmuştu. Bunun en güzel örneklerinden biri de, Tang hanedanlığı hüküm sürerken İmparator Taizong zamanında, Tibet Kralı Zanpu ile Prenses Wencheng arasındaki evlilik olmuştur.

M.S. 632'de çok yetenekli bir genç olan Tibet Kralı Songtsan Gambo, Tibet'i yeniden birleştirerek ulusal bir kahraman haline gelmişti. Çin'e karşı daha sonraki askeri atılımı bu kadar başarılı değildi. İmparator Taizong’un hâkimiyeti altında Çin'in dünyanın en güçlü ve refah ülkesi haline gelmesini izlerken, Tibet Kralı daha önceden reddedildiği bir Çin prensesine saltanatının zirvesindeyken Çin kültürünü tanımak için yeniden kur yapmaya karar verdi. Tibet hikâyelerine göre, Kral kendi krallığını güçlendirmekle meşguldü, bu nedenle yüzlerce hazineyle ve yüzün üzerinde muhafızla birlikte kendi adına evlilik teklif etmesi için Chang'an'a (Çin'de Tang'ın başkenti) en kurnaz bakanını temsilci olarak göndermişti.

Prenses Wencheng güzelliği, akıllılığı ve zarifliğiyle çok iyi biliniyordu, bu nedenle diğer krallıklardan da aynı nedenle Chang'an'a çok sayıda elçi tıpkı Tibet elçisi gibi teklif için geliyordu. Adil olmak için, İmparator Taizong beş pratik bulmaca ile (Tibet hikâyelerine göre altı) bir yarışma düzenlemeye karar verdi ve bulmacayı çözebilen ilk krallığın elçisinin evlilik teklifinin kabul edileceğini açıkladı.

Tibet hikâyelerine göre, ilk bulmaca ipek bir ipliği incinin içindeki kavisli bir tünelden geçirmekti. Tibetli elçi tünelin sonuna bal ekledi ve ipek ipliği bir karıncaya bağlayarak yumuşak bir üfleme ile tünelin içine koydu. Karınca balın konusunu takip etti ve tüneli kendisine bağlı iple birlikte geçti.

İkinci bulmaca küçük atları anneleriyle sırayla eşleştirmekti. Tibetli elçi kısrakları küçük atlardan ayırdı ve bir günlüğüne küçük atların yiyecek ve suyunu kesti. İkinci gün tekrar kısrakları ve küçük atları bir araya koydu. Aç olan küçük atlar hemen beslenmek için annelerine koştu, böylece anne-yavru ilişkisi hemen tanınmış oldu.

Akıllı Tibet elçisi sonuncusuna kadar tüm bilmeceleri bir kerede çözdü. Sonuncusu Prenses Wencheng'i birkaç yüz güzel arasından ayırt etmekti. Hiçbir elçi daha önce Prenses Wencheng'i görmemişti, fakat kurnaz Tibetli elçi daha önceden prensese hizmet etmiş bir hanımla tanışarak hakkında bilgi toplamış ve sonuç olarak gruptan Prenses Wencheng'i hemen seçebilmişti.

İmparator Taizong, Tibetli elçiden o kadar etkilenmişti ki ona, Tang hanedanlığında resmi bir pozisyon teklif etmiş, fakat o bu teklifi kibarca reddetmişti. İmparator hala çok hoşnut olarak, "Bu kadar akıllı ve sadık bir asistana sahip olduğu için kralın çok bilge biri olmalı!" dedi.

Bir Budizm takipçisi olarak Prenses Wencheng, evliliğini Tibet ve Tang hanedanlığı arasındaki barışa katkı sağlayacak bir şey olarak görmek istedi. İmparator Taizong'a değerli bir Buda heykelini Budizm'i Tibet'te tanıtmak ve daha bağışlayıcı, hoşgörülü ve barışsever bir devlet için onunla birlikte götürmesine izin vermesini istedi. Bunun ötesinde, İmparatorun çeyiz olarak verdiği altın, mücevherler ve mobilyalar dışında Prenses Wencheng, Tibet'e hâkim olan göçmen kültürüne daha gelişmiş tarımcılık becerileri ve çiftçilik metotlarını tanıtmak için özellikle tohum, tarım araçları, ipek, porselenler, müzik aletleri ve tıbbi kitaplar istedi. Bunu duyan İmparator Taizong gülümsedi ve övgüyle, "Tibet Kralı seninle evleneceği için çok şanslı, tüm Tibet'e harikalar getireceksin."dedi.

Prenses Wencheng Tibet'e refakatçiler eşliğinde getirilirken Songstan Gambo, geline hoş geldin demek için ordusunu sınıra yolladı. Songstan Gambo ve Prenses Wencheng arasındaki evlilik Tibet ve Tang Çin’i arasında büyük bir etki yarattı. Her ikisi de Songstan Gambo ile evlenmiş Tang Prensesi Wencheng'in ve Nepal Prensesi Bhrikuti'nin, Tibet'e Budizm'i tanıttığı geniş çapta bilinirdi. Little Jokhang Manastırı, özel olarak Prenses Wencheng'in getirdiği Buda heykeline ev sahipliği yapması için inşa edilmişti. Plato ortamı için seçilen tohumlar Tibet'te ekilmişti ve Tang zanaatkârları, göçebe Tibet kültürüne tarım üretimini iyileştirmek için daha gelişmiş ziraat metotlarını tanıtırken ve sanatçılar Tibet halkına kâğıt dokuma ve üretim becerilerini aktardığı zamanlarda bu platolar çiçeklenmişti. Barış çok uzun zaman sürdü ve İpek Yolu, Tang Çin ve Tibet arasında güvenli ve sağlam bir bağlantı haline geldi.

Prenses Wencheng M.S. 680'de öldüğünde, Tibet sevgili prensesine büyük bir cenaze töreni düzenledi ve Tang Hanedanlığı da aynı zamanda Tibet'e yas için elçi gönderdi. Prenses Wencheng ve Songstan Gambo hakkında birçok efsane ve hikâye Tibet çevresine yayılmıştı. Bugüne kadar, Lhasa'da 1300 yıl önce yapılmış Prenses Wencheng heykeli hala saklanmakta ve ibadet edilmektedir. Gyasa olarak bilinen (Tang Çin'inden eş) Prenses Wencheng bazen Tibet Budizm'inde merhamet tanrıçası olarak görülüp ibadet edilmektedir. Doğum günü ve Tibet'e geldiği gün, hala Tibetliler tarafından kutlanmaktadır.