Tarihsel Figürler: Bao Zheng “Adalet ve Hakkaniyetin Sembolü”

Yargıç Bao, adalet ve hakkaniyetin sembolü (Resimleyen: SM Yang / Epoch Times)

Bao Zheng (M.S. 999 ─ 1062), Kuzey Son Hanedanlığında tanınmış bir yetkili ve yargıçtı. Hizmet ettiği yıllarda, yolsuzluğa karşı şiddetle mücadele etti, pek çok karmaşık davayı çözdü, yozlaşmış valileri, kötü davranan üst düzey görevlilerin yakınlarını ve kurnaz işadamlarını cezalandırdı. Hizmet ettiği bölgelerdeki insanların büyük saygısını kazandı ve halk arasında popüler oldu. Ona dürüst, özverili ve tarafsız yargısından dolayı “Yargıç Bao, masmavi gökyüzü” (Hâkim Bao, Qingtian) adı verildi.

Bao Zheng, gençliğinden itibaren çok çalıştı ve 29 yaşında imparatorluk kamu hizmeti sınavını kazandı. Kısa sürede ilçe başkanı olarak hükümette görev aldı. Ancak, yaşlı annesinin sağlığı kötüleşince, Bao Zheng bir evlada yakışır şekilde davranma kararı aldı. Görevinden istifa etti ve ebeveynlerinin ikisi de vefat edinceye kadar yaklaşık on yıl ailesine bakmak üzere eve döndü.

Bao Zheng, 40 yaşında hükümete geri döndüğünde ve yerel bir memur olarak görev yaptı. Dürüst ve adaletli yaklaşımı ile çok geçmeden başkente sulh hâkimi olarak terfi etti. Kaifeng, birçok aristokrat ve güçlü ailenin yaşadığı bir yer olduğu için idare edilmesi zor bir yerdi.

Ancak, Bao Zheng sadece bir yıl içinde bir dizi reform uygulayarak burayı düzenli bir yer haline dönüştürdü. Örneğin, süregelen durumda davacı yazılı talebini hazırlayarak, yetkili kâtipler aracılığıyla mahkemeye sunmalıydı. Bu durumda, güçlü aileler, davayı düşürmek yâda engellemek için kâtibe rüşvet verebiliyorlardı. Bao Zheng, insanların evrakları tamamlamak zorunda kalmadan sözlü olarak şikâyetlerini dile getirmelerine izin verdi. Böylece yeterli eğitime sahip olmayan insanların evraklarındaki gerçeklerin saptırılması yoluyla yetkililer tarafından uygulanan adaletsizlik önlenmiş oldu. Bu yeni yaklaşım başkentteki kamu düzeninin hiçbir ciddi şikâyet olmaksızın büyük ölçüde gelişmesini sağladı. İnsanlar nereye giderse gitsin konunun Yargıç Bao tarafından büyük bir adalet ve tarafsızlıkla ele alınacağı bildiğinden onu “Demir Yüzlü Yargıç” olarak adlandırdılar.

Bir keresinde Kaifeng sular altında kaldı ve Bao Zheng yaptığı soruşturma ile sel çalışmalarının güçlü aileler tarafından nehir üzerine inşa edilen yasadışı bahçe ve pavyonlar yüzünden engellendiğini öğrendi. Bao Zheng, belirli bir tarihe kadar tüm bunların yıkılmasını emretti. Emri göz ardı edenlerden biri, sorgulama sırasında arazinin sahibi olduğunu iddia ederek tapusunu gösterdi. Bao Zheng, tapuyu iyice kontrol etti ve cezayı gösteren bir kusur buldu. Güçlü ailenin protestosuna rağmen, onun emriyle bahçe derhal yıkıldı ve konu İmparatora bildirildi. Sel kısa sürede geriledi.

Bao Zheng, her zaman disiplinli, dürüst ve tarafsızdı. Amcalarından biri yasaları ihlal etti ve mağdur tarafından yerel mahkemeye hakkında dava açıldı. Bu kibirli amca Bao Zheng tarafından mahkemeye çağırıldı ve ceza olarak sopayla 100 defa dövüldü.

Bao Zheng, ailesi ve çocuklarına karşı çok katıydı. Yüksek bir konumda olmasına rağmen, basit bir hayat yaşadı ve onun etkisi altında çocukları da, arkadaş ziyaretleri ve katıldıkları partiler dışında, genellikle basit ve sade giysiler giyerek, harcamalarına dikkat ettiler.

Bao Zheng yaşlıyken ailesi için bir kural belirledi: “Hükümete hizmet eden çocuklarım arasında, kim yasaları ihlal eder yâda yozlaşırsa, ne memleketine geri gelebilir ne de öldükten sonra aile mezarlığına gömülebilir. Bu sözlere itaat etmeyenleri otomatik olarak evlatlıktan reddediyorum.” O öldükten sonra, oğullarından birkaçı imparatorluk sınavını kazandı ve yetkili oldu. Onların hepsi Bao Zheng’in ardından bıraktığı erdemleri sürdürdü ve dürüst yetkililer olarak insanlar tarafından övgü kazandılar.

Bao Zheng, adaletsizliğe karşı ödün vermeyen tutumu ile ölümünden sonra Uzak Doğu’nun adalet ve hakkaniyetinin kültürel sembolü haline geldi. Gösteri sanatlarında çeşitli şekillerde yer alan popular bir karakter olan Bao Zheng, sık sık alnında hafif hilal şeklinde bir doğum lekesi olan sert bir yüz ve hizmetindeki birkaç seçkin dövüş sanatçısı ile tasvir edilir.