Eski Çin Gelenekleri: Qingming Günü

Her yılın ilkbaharında hava ısınmaya, çiçekler açmaya ve her şey canlanmaya başladığı zaman, Çinliler çok eskiden beri halk arasında kutlanan bir bayram olan Qingming Günü’nü karşılarlar.

Qingming, Çin Ay Takviminde saptanmış olan 24 güneş teriminden biridir ve Batı takvimine göre genellikle Nisan ayının dördüncü, beşinci ya da altıncı gününe rastlar. Her Qingming Gününde insanlar kırlara giderek ya atalarını anmak için mezarların önünde saygı duruşunda bulunurlar ya da kırlarda gezinti yaparak baharın hoş kokusunu alırlar.

Bazı yerlerde ataların anıldığı Qingming Günü “Şeytan Günü” olarak da adlandırılır. Qingming Günü sırasında her aile atalarına sevgi ve saygılarını göstermek için mezarlıklara giderek saygı duruşunda bulunur. Atalarını anarlarken, evlatlar mezarların üzerindeki yabani otları temizler, mezarlara yeni toprak ilave eder, mumlar yakar, “ölülere para göndermek” amacıyla kâğıttan yapılan yuvarlak şekildeki “para”yı ateşe verir, mezarların önünde diz çökerek ya da ayakta kalarak saygı duruşunda bulunurlar. Song hanedanı (960-1279) zamanında yazılan bir şiirde Qingming Gününde ataları anmak için mezarların önünde saygı duruşu geleneği şöyle tasvir ediliyor: “Kuzey-güney tepelerinde çok mezar bulunur, Qingming gününde halk atalarını anmak için mezarların bulunduğu yerlere akın eder, yakılan kâğıtların külleri beyaz kelebekler haline gelir, kanlı yaşlar açelyayı kırmızıya boyar.”

Söylentilere göre Qingming Günü, Han hanedanından (M.S 206-220) kaynaklanmıştır. Ming ve Qing hanedanlıkları dönemine girildiğinde (1368-1911), ataları anmak için mezarların önünde saygı duruşu geleneği doruğa ulaştı. Bazıları yalnızca atalarının mezarları önünde ölülere kâğıt para yakmanın yanı sıra, 10 tabak yemek pişirerek bu yemeklerle de atalarını saygıyla anarlar.

Qingming Gününde atalarını anmak için mezarlar önünde saygı duruşu, bir gelenek halinde bugüne kadar devam etti. Ancak şimdiki anma şekli eskisine göre daha basit hale geldi. Bu gelenekte, atalar eskiden tek tek ailelerce anılırken, şimdi bazı örgüt ve toplulukların kolektif olarak düzenledikleri “şehitleri anma” için mezarlar önünde saygı duruşu etkinliği biçimini aldı.