Tarihsel Figürler: İmparator Wen “Batı Han’ın Etik ve Nazik Yöneticisi”

Qin İmparatorluğu, yaklaşık dört yüz yıl ayakta kalan Han Hanedanlığı tarafından (M.Ö.202-M.S.220) varlığı sona erdirilmeden önce sadece on beş yıl kadar sürmüştür. Han imparatorlarının Qin Hanedanlığından öğrendikleri başlıca ders; güçlerin diğer ülkeleri fethetmek için kullanılabileceği, fakat onları yönetmek için kullanılamayacağıdır. Etik yönetim bir hanedanlığı sonsuza kadar ayakta tutmanın tek yoludur.

Han Hanedanlığı Çin’in politik, yasal, anayasal ve felsefi sistemlerinin kurulduğu dönemdir. Hanedanlık iki dönemden oluşur: Batı Han ve Doğu Han. Batı Han Hanedanlığı süresince, uzun süreli bir refah dönemi var olmuştur ve Çinliler Han’ın halkı olarak kabul edilir. O günden bu güne kadar “Han insanları, Han karakterleri ve Han giyimi” sözcükleri kullanılır.

İmparator Wen, (M.Ö.202-157) Han Hanedanlığının beşinci imparatorudur ve ülkeyi 23 yıl boyunca yönetmiştir. Bu dönemde insanlar barış ve huzur içinde bir yaşam sürmüşlerdir. Bu dönem Han Hanedanlığının savaştan çıkmış bir ulustan tırmanan bir ekonomiye geçtiği dönemdir.

İmparator Wen’in iyilikseverliği uzun yıllar boyunca etkili olmuştur. Onlardan beş tanesi şöyledir;

İlk olarak İmparator Wen fiziksel cezalandırmayı ve suçlu olan kişilerle bağlantılı olduğu bilinen ama suç işledikleri kanıtlanmamış kişilerin cezalandırılmasını kaldırdı. İmparator Wen, yasaların ülkeyi yönetmek, suçları önlemek ve insanları iyi davranışlara sevk etmek için olduğunu inanırdı. Eğer suç işleyen bir kişi yasalara göre cezalandırılıyorsa, bu kişilerle bağlantılı ama suçsuz olan kişiler bu cezaya dâhil edilmemeliydi. Dahası, yasalar ve düzenlemeler adil olduğu sürece, insanlar da adil bir düşünme şekline sahip olacaklardı; kuralların doğru bir şekilde uygulanması, insanların bu kurallara inanmalarını sağlayacaktı.

İkinci olarak, İmparator Wen, başkentte yaşayan asil ailelerin kendi feodal topraklarına dönmelerini emretti; böylece rençperler gerekli tüketim mallarını uzun mesafeler boyunca taşıyarak onlara ulaştırmak zorunda kalmayacaklardı. Diğer taraftan da, asiller insanlarını yerel şekilde yönetebileceklerdi.

Üçüncü olarak İmparator Wen, çok basit bir hayat sürdü. Başkente taşınmasının ardından hüküm sürdüğü 23 yıl boyunca, yaşadığı yere hiçbir lüks mal getirtmedi. Giydiği kıyafetler normal kalitedeydi ve çarpıcı değillerdi. Bu tüm ulusa bir örnek oldu. Mezarında herhangi altın veya gümüş dekoratif eşya olmaması için emir verdi. Aksine çömleklerin kullanılmasını istedi. Emir aynı zamanda mezarın halkı sıkmamak için orta ebatta olması gerektiğini belirtiyordu.

Dördüncü olarak İmparator Wen, o zamanlar bir suç olarak görülen imparatorluk mahkemelerinin ve politik olayların eleştirilmesi suçunu da kaldırdı. O, tavsiyeler alarak bir kişinin ülkeyi yönetmek için farklı yollar bulabileceğini ve inatçılıktan kurtulabileceğini düşünmüştür.

Beşinci olarak, sınırların korunması konularında İmparator Wen insanların iyi bir yaşam sürmeleri için savaş ve diplomasi arasında karar vermiştir. Kuzey Hunları sürekli olarak karşılıklı anlaşmaları ihlal ederek Çin’i işgal etmelerine rağmen, İmparator Wen birliklere sadece savunmayı arttırmayı emretmiş ve insanlara dert ve keder yaratmamak için Hunlara savaş ilan etmemiştir.

M.Ö.159 yılında, ülke çapında kuraklık baş göstermiş ve bunu da çekirge istilası takip etmiştir. İmparator Wen insanlara yardımcı olabilmek adına bir dizi önlem almıştır: toprak sahiplerinden vergi almamış, dağ ve göllerin kalkındırılması üzerindeki yasakları kaldırmıştır, saraydaki lüks harcamaları kaldırmış, memurların sayısını azaltmış ve fakirlere tahıl ambarlarını açmıştır.

İyiliksever bir yönetici olmanın yanında, İmparator Wen aynı zamanda çok büyük bir evlat sevgisi ve sadakatte göstermiştir. Annesi üç yıl boyunca yatakta hasta iken, o annesine bakabilmek için sık sık bütün gece ayakta kalmıştır. Annesi ne zaman bir ilaç alacak olsa, ilacın güvenli olup olmadığını anlamak için ilaçları önce kendi denemiştir.

Yönetimi boyunca, etik yönetime ve nezakete çok değer verilmiş, böylece sosyal düzen sağlanmış ve insanların yaşamı barış içerisinde geçmiştir. Yıllarca süren savaştan dolayı zarar gören ekonomi toparlanmış ve yoluna girmiştir. Batı Han, Çin tarihinde az görünen ‘uyum içindeki toplumlardan biridir.

Kaynak: http://www.theepochtimes.com/n3/259095-emperor-wen-western-han-rule-with-ethics-and-courtesy/