Çin Deyimleri ve Hikâyeleri: Gerçekleştirilemeyecek Bir Rüya

“Gerçekleştirilemeyecek bir rüya” deyimi Tang Hanedanlığından (M.S.618-907) Shen Jiji¹ tarafından yazılan “Bir Yastık İçerisindeki Dünya” (枕中记) kitabından gelmektedir. Kitapta, yemek masasında gördü bir rüyanın ardından hayat yönünü değiştiren Lu Sheng adında fakir ve genç bir öğrenci hakkında bir hikâye anlatılmaktadır.

Hikâyeye göre, bir akşam genç öğrenci bir lokantaya girmiş ve beyaz saçlı, şefkatli ve yaşlı bir beyefendi ile aynı masaya oturmuş. Genç öğrenci yaşlı adama kamu sınavında devamlı başarısız olduğunu anlatmış.

Yaşlı adam sabırlı bir şekilde dinledikten sonra, genç öğrencinin Tao’yu uygulayıp dünyevi hırslarından vazgeçmesini tavsiye etmiş, fakat genç öğrenci buna ilgi göstermemiş. O, masanın yanında oturan yaşlı adamın ünlü Sekiz Taocu Ölümsüzden biri olan Lu Dongbin olduğunu hiç bilememiş.

Onlar sipariş ettikleri sarı pirinçten basit yemeğin hazırlanmasını beklerken, Lu Dongbin genç öğrenciye bir yastık vermiş ve genç öğrenci başını üzerine koyar koymaz hemen uykuya dalmış.

Gördüğü çok canlı bir rüyada, genç öğrenci devletin en üst seviyesindeki kraliyet sınavlarından en son geçmeyi başarmış! Ondan sonra, servet ile kutsanan ve birkaç güzel eşe sahip bir devlet lideri olmuş. Fakat kariyerinin tam zirvesine geldiğinde, birden yolsuzlukla itham edilmiş ve ölüm cezasına çarptırılmış.

Fakat imparator dramatik bir şekilde onun yanlışlıkla mahkûm edildiğini açıklamış ve hayatını kurtarmış. Yıllar geçtikçe, öğrenci sahip olduğu sivil ve askeri yeteneklerden dolayı ünlü olmuş ve ailesi şöhret ve servet içinde yaşamış. Ve 81 yaşında da ağır bir hastalıktan ölmüş.

Kendi gözüyle tüm hayat sürecini görmesi üzerine, genç öğrenci bir sarsıntı ile uyanmış. O, odadaki her şeyin hala olduğu gibi durduğunu ama sarı pirinç yemeğinin hala hazırlı olmadığını görmüş. Bu kadar kısa süre içinde mutlu bir rüya görmüştü.

Hala onun yanında oturan Lu Dongbin gülümseyerek, “Bir kişinin hayatı tıpkı bir rüya gibi değil mi?” diye sormuş.

Genç öğrenci birden bunun sıradan bir karşılaşma olmadığının farkına varmış. O, dünyevi takipçiliğinden vazgeçip Lu Dongbin’i takip ederek Büyük Tao’yu öğrenmeye karar vermiş.

Bu hikâyeden kaynaklayan “gerçekleştirilemeyecek bir rüya” deyimi kelimenin tam anlamıyla sarı pirinç yemeği pişirilirken görülen rüya anlamına gelmekte. Onun asıl anlamı ise “hayat bir rüya gibi”dir. O insanlara, zenginlik ve statünün ne kadar kısa olduğunu ve hayallerin tıpkı bir rüya gibi hızla ortadan kaybolacağını hatırlatıyor.

Bu deyim aynı zamanda, hayal asla gerçek olarak görülemez mecaz anlamında da kullanılır.

Not:

1. Shen Jiji (M.S.740–800 civarında), Tang Hanedanlığının ilk döneminde yaşamış roman yazarı ve bilgindir. “Bir Yastık İçerisindeki Dünya” kitabı onun edebiyat dili ile yazdığı en iyi kısa hikâyelerden biridir.