Geleneksel Çin Sanatları: Çin'deki Geleneksel Kadın Resimleri

Kadınların resimlerde yansıtılan konulardan biri olmasının uzun bir geçmişi var. Arkeolojik kazılarda Savaşan Devletler ve Batı Han hanedanına ait çok sayıda resim bulunmuştur. Bu resimler arasında tombul kadın figürleri görülüyor. Bugün kadınlar hala resim konuları arasında yer alıyor.

Kadın resimlerinde tasvir edilen kadınların hepsi güzel kadınlar olmasa da, Çinliler kadın konulu resimleri “güzel kadın resmi" olarak adlandırırdı. Bu isim bugüne kadar kaldı. Ressamlar kalplerindeki güzel kadın düşüncesine göre kadın imgeleri yaratırmış. Farklı dönemlerdeki ressamlar, kendi zamanların güzellik anlayışına göre resimler yapmış. Bu nedenle Çin'deki kadın resimlerinin tarihi, "kadın güzelliği" anlayışının tarihini de yansıtır.

Kadın konulu resimler, Çin resimleri arasında önemli bir yer tutuyordu ve "güzel kadın resmi" olarak adlandırılıyordu. Ancak erken dönemlerdeki resimlerde kadın imgeleri, insan figürleri kapsamında bulunuyordu. Zamanla kadın imgeleri geleneksel Çin resimlerinin önemli konularından biri haline geldi. Kadın resimleri yapan ressamların sayısı çoğaldı, sonunda kadın imgelerine yer veren resimler özel bir kategori oluşturdu.

Güzel kadın resmi yapan ressamlar, eserlerine farklı bir estetik katardı. Estetik kıstaslar çeşitli zamanlarda ve çeşitli ressamların elinde farklı farklı olurdu. Resimlerdeki kadın imgelerinden çağın özelliğini anlamak, bu resimlerin araştırılması ve değerlerinin biçilmesi açısından büyük önem taşır.

Wei, Jin, Güney ve Kuzey hanedanları döneminde, güzel kadın imgelerine yer veren resimler gelişmeye başladı. Resimlerde genellikle eski zamanlardaki terbiyeli ev kadınları ve efsanelerdeki periler işleniyordu; bu imgeler normalde şiir gibi edebi eserlerden ve efsanelerden esinlenirdi.

O çağlardaki ressamlar, gerçek yaşamdan uzak ve idealleştirilmiş kadın resimleri yaparken, en çok kadının dış görünüşüyle karakterini yansıtmaya özen gösterirdi.

Bugüne kadar korunan en erken güzel kadın resmi, Jin hanedanı ressamı Gu Kaizhi'nin şair Cao Zhi'nin eserinden esinlenerek yaptığı Luo Tanrıçası isimli resimdir. Bu resimde tasvir edilen Luo Nehri Tanrıçası imgesi, Wei ve Jin döneminde güzel sayılan kadının zayıf ve kibar olması gerektiği anlayışını yansıtıyor. Resmin ilk bölümünde Cao Zhi'nin Luo Nehri kenarında Luo Tanrıçasıyla buluştuğu an yansıtılıyor. Cao Zhi ileriye yürürken, uzaktan "yuvarlak omuzlu, ince belli, yüksek saç topuzları olan ve ince kaşlı" Luo Tanrıçası Cao Zhi'ya yaklaşıyor; bir gözüküyor, bir saklanıyor. Resmin ikinci bölümünde Luo Tanrıçası altı ejderin çektiği bulut arabasıyla ayrılıyor, ona etrafındaki balıklar eşlik ediyor. Luo Tanrıçası başını döndürüp bakıyor; sanki ayrılmak istemiyor gibi... Luo Tanrıçası, Wei ve Jin dönemindeki güzel sayılan kadının zayıf, elbisesinin ince ve kol yeninin geniş olması gerektiği anlayışını sergiliyor.

Yüzü oval Luo Tanrıçası, Cao Zhi'yle karşılaştığı için duyduğu aşırı sevinci ve vedalaştığında duyduğu acıyı göstermeyip, baştan sona kadar sakin yüz ifadesini koruyor.

Tang hanedanı, Çin feodal toplumunun en parlak dönemi, aynı zamanda güzel kadın resimlerinin doruğa ulaştığı dönemdi. Ressamlar renkli sosyal hayatı yakından izleyerek, kendilerini soylu kadınların rahat yaşamını tasvir etmeye adadı.

Tang döneminde kadın resimleri yapan en ünlü iki ressam, Zhang Xuan ve Zhou Fang'dı.

Her dönemde güzel sanatların gelişme eğilimi veya değişikliği, zamanın sosyal ideolojisini, kültürel gelişmesini hatta ekonomik ilişkilerini yansıttı. Tang hanedanının ilk 100 yılından sonra hanedanda iktidarın istikrarı sağlandı, ekonomi nispeten gelişmiş bir düzeye yükseldi. Bu nedenle soylular arasındaki eğlence arayışı sürekli olarak güçlendi. Bu nedenle Tang hanedanının başlangıcında ressam Yan Liben gibi resim yaparak hanedanın kuruluşuna büyük katkıda bulunan vezirleri övme amaçlı, siyasal nitelikli sanat çalışmaları artık o kadar önemli değildi. Bu nedenle Budist efsanelerdeki peri kızlar Tang hanedanında soyluların cariyelerinin dış görünüşünü aldı. Bu, Tang hanedanında din konulu güzel sanatlarda gerçek unsurunun durmadan güçlendiğini gösterdi.

Zhou Fang'ın çizdiği "Yelpaze Kullanan Güzel Kadınlar", Tang hanedanında kadın konulu resimlerin en yüksek seviyesini temsil ediyor. Resimde tasvir edilen saray kadınlarının yüz şekilleri yuvarlak, vücut yapıları tombul; kadınlar sağlıklı ve kibar... Bu resim, Tang refah döneminde imparatorluk ailesinden kadınların kibarlığını yansıtıyor.

Bu tür estetik yargısı, Tang hanedanının orta ve son döneminde bürokratların ve soyluların estetik düşüncesine uyduğu için, büyük dikkat çekti ve hanedanda güzel kadın konulu resimlerin önemli bir özelliği oldu.

Song hanedanı, iktidarı istikrarlı, ekonomisi gelişmiş ve kültürü yüksek bir dönemdi. Güzel kadın konulu resimler konusunda daha önceki hanedanlarda gösterilen özellikler bu dönemde de korundu, ayrıca yenilikler de yapıldı, resim konuları genişletildi. İmparatorluk ailesinden ve soylu ailelerden kadınlar, efsanelerdeki kadınların dışında, toplumun en alt tabanındaki fakir kadınlar da tasvir edilmeye başladı.

Örneğin Wang Juzhen'in yapığı “Çıkrık" isimli resimdeki kadınlar, Jin ve Tang hanedanlarına ait resimlerdeki kadınlar güzel görünüşe, çekici vücut yapısına, parlak süs eşyalarına ve saygın konuma sahip değiller. Yamalı elbiseler giyen yaşlı kadınlar halsiz, hareketleri yavaş; çetin yaşam mücadelesi bu yaşlı kadınları hüzünlü gösteriyor. Ressam Wang gerçeğe dayalı olarak resim yaparak, yaşlı kadınların fakir yaşama razı olmalarını ve sadeliklerini övmeyi amaçlıyor; ayrıca yaşlı kadınlara sempati de gösteriyor.

Yuan hanedanı, Moğol soyluların iktidarı altındaki bir hanedandır. Sosyal durumu ve etnik gruplar arasındaki çelişkiler, ressamları dağlara ve nehirlere sığınmaya itti ve dağlar ile nehirleri çizmeye yöneltti. Bu dönemde güzel kadın konulu resimlerin sayısında bir azalma görüldü. Ressamlar gerçek sosyal yaşamdan tekrar uzak kalarak, tarihi hikâyeler ve edebi eserler arasında konu aradı. Ancak kadın resimlerinde Tang hanedanında gösterilen tombul vücutlu ve bebek gibi yumuşak ciltli olma gibi özellikler korundu. Örneğin Du Qiu adlı resimdeki kadın imajı Du Qiu'nun yuvarlak bir yüzü, yüksek bir burnu, küçük dudakları var, yüz ifadesi fazla belirgin değil. Şişman olan Du Qiu, dük eteği giyerek, belinin güzel şeklini sakladı.

Yuan hanedanı, feodal toplumda istikrarlı bir iktidar dönemiydi. Güzel kadın konulu resimler, edebiyatçıların ve ressamların aktif katılımıyla büyük ilerleme kaydetti. Konu açısından portreler dışında operalardaki, romanlardaki ve efsanelerdeki çeşitli kadınlar en beğenilen konular oldu. Bu dönemdeki kadın imgeleri güzel vücutludur.

Özellikle kadınlar dar elbiseler giyerek köşkler ve pagodalar arasında dolaşırken, resim kâğıtlarında daha zarif görünüyor.

Ming hanedanı, güzel kadın konulu resim yapma tekniğinin olgunlaştığı bir dönemdir. Bu dönemde çok sayıda ressam ortaya çıktı, ayrıca teknik gelişti. Wu Fei'nin çizdiği Wulin'deki Bahar adlı resim, Ming hanedanının ilk döneminde güzel kadın resmi yapma tekniğinin en yüksek seviyesini yansıtır. Resimde ince ve açık mürekkep çizgisiyle kadınlar tasvir edilerek, kadın karakterinin zarafeti betimlenir. Ming hanedanında yaygın olan estetik yargı uyarınca kadınların uzun boyunlu, yuvarlak omuzlu ve ince belli olması gerekir.

Qing hanedanı Çin feodal toplumunun en son hanedanıdır. Bu hanedana gelince güzel kadın konulu resimler, dağ, nehir, çiçek ve kuş işleyen resimlerin önüne geçip, en saygın konuma sahip oldu. Bu dönemdeki güzel kadın resimleri gerçek hayattan uzak kaldı. Zengin aileden olsun, peri olsun veya orduya katılan Hua Mulan olsun, her kadının uzun boynu, yuvarlak omuzu ve ince beli, uzun yüzü, ince gözü ve kiraz gibi dudağı var.

Zhu Ben gibi ressamlar, din konulu ve feodal ahlak yargısı ile soylu ailelerden kadınların eğlence yaşamını yansıtan resimlere pek fazla ilgi göstermeyip, daha çok gerçek yaşamdaki kadınlara önem verdi.

Qing hanedanındaki ressamlar kadın resimleri yapmaya ilgi göstermekle kadınlara olan saygısını ifade etmeyi amaçlamadı. Kadın resimleri, sergilenen sanat eserleridir. Bu nedenle kadın konulu resimlerin Qing hanedanı dönemindeki konumu yükselirken, kadınların gerçek toplumdaki durumu iyileşmedi, aksine giderek düştü.