Çin Deyimleri ve Hikâyeleri: Bo Le’nın Atı Değerlendirmesi

Bo Le, mücadele eden atta özel bir şeyler gördü ve ona yaklaştı. (Zhiching Chen, Epoch Times staff)

Çin efsanesine göre, Bo Le (伯樂) başlangıçta Cennetin atlarından sorumlu bir Tanrının ismiydi. O sadece görünüşünden bir atın niteliklerini değerlendirmekte ustaydı. Adı daha sonra bu insan dünyasında at değerlendirmede çok iyi olanlara verildi.

Çin tarihindeki İlkbahar ve Sonbahar döneminde (M.S.770-476) Sun Yang (孫陽) adında bir adam varmış. O, atları değerlendirmede bir uzmanmış ve bu yüzden insanlar onu Bo Le olarak adlandırırmış.

Bir gün Chu devletinin kralı bir gün Bo Le’dan hem hızlı ve hem de uzun yola dayanabilecek bir at bulmasını istedi. Bo, bu atı bulmak için bir devletten diğerine gitti ama kralın istediği kriterlere sahip hızlı bir at bulamadı.

Sonunda Bo Le, Ji devletinde dik bir tepeye tuz yüklü bir vagon çeken bir at gördü. At ağır vagonu çekmek için mücadele ediyordu. Yorgun bir şekilde her yeri terli ve kuyruğu bükülmüştü.

Fakat Bo Le atta özel bir şey gördü ve ona yaklaştı. Atı temizlemek için kendi kıyafetlerini kullandı. At, sanki ona bir şeyler anlatmak ister gibi açıkgözleri ile yüksek sesle kişnedi. Bo Le, kişnemesinden onun hızlı bir at olduğunu söyleyebilirdi.

Bo Le, atı satın aldı ve onu hemen Chu kralına götürdü. Ancak kral, atın oldukça zayıf olduğunu görünce biraz şüphelendi. Bo Le, onun gerçekten hızlı bir at olduğunu ve eğer iyi bakılırsa yarım aydan az bir zaman içinde yeniden kendi gücüne kavuşacağını krala söyledi.

Kral seyise ata iyi bakmasını tembihledi. Bo Le’nın dediği gibi at kısa zamanda güçlendi. Kral ata bindi ve dakikalar içinde 100km koştu.

Daha sonra atın savaş alanında büyük katkıları oldu ve Chu kralı bu yüzden Bo Le’ya daha fazla saygı duydu.

Bu hikâye, Batı Han (M.Ö.206 –M.S.23) döneminden 360 hikâye ve şiir koleksiyonundan oluşan “Han Shi Wai Zhuan¹” kitabının 7. Bölümünde kayıtlıdır.

Tam olarak “Bo Le’nın atı değerlendirmesi” anlamına gelen伯樂相馬 (bó lè xiàng mǎ) deyimi, bu hikâyeden günümüze kadar geldi. Bu deyim, insanların özel yeteneklerini tanımak yâda insanların becerilerini sergilemek için fırsatlar sunan bir kişiyi tanımlamak için kullanılır.

Not:

1. “Han Shi Wai Zhuan (韓詩外傳)”; kelimenin tam anlamıyla “Han Şiirinin Diğer Yorumu” yâda “Han Şiirlerinin Alternatif Bibliyografyası” olarak tercüme edilir. Kitap, Han Hanedanlığı erken dönemlerinde yaşamış bir âlim olan Han Ying (doğum ve ölüm tarihi bilinmemektedir) tarafından yazılmıştır.