Çin Deyimleri ve Hikâyeleri: Koyun Kaybolduktan Sonra Ağılı Onarmak

Bir zamanlar, çoban ağılında bir delik gördü, fakat onu onarmayı hep ihmal etti. Bir süre sonra, birkaç koyunun eksildiğini fark etti. Çoban hemen ağılı onardı ve ondan sonra bir daha hiçbir koyun kaybolmadı. (Resimleyen: Sandy Jean/Epoch Times)

Savaşan Devletler döneminde (M.Ö.475-221), Chu devletinde Zhuang Xin adında bir bakan varmış.

Zhuang, devlet liderleri ve kralın sürekli lükse ve aşırı zevklere düşkünlüğünü görünce çok endişelenmiş.

Bir gün Zhuang, Chu kralına, “Majesteleri, etrafınız her zaman sizi pohpohlayan ve mutlu etmeye çalışan bakanlar ile sarılı. Sizin devlet işlerine dikkat etmeniz için hiç zamanınız yok ve bu durumda Chu büyük bir tehlike ile karşı karşıya. Eğer bu durum değişmezse, devletimiz kesinlikle yok olacak.” demiş.

Bu sözleri duyan kral mutsuz olmuş ve onu: “Bu ne cüret! Sen benim ülkeme küfür etmek için bu kötü sözleri kullanıyorsun ve insanın öfkesini uyandırmaya çalışıyorsun!” diyerek azarlamış.

Zhuang, hiçbir şeyin değişmeyeceğinin farkına vardığında ülkeden bir süreliğine ayrılmak için kraldan izin istemiş. Kral izni vermiş ve Zhuang, Zhao devletine gitmiş.

Birkaç ay sonra, Qin devletinden bir ordu Chu’yu istila etmiş ve Chu topraklarının büyük bir kısmını işgal etmişler. Chu kralı sürgüne gitmeyi seçmek zorunda kalmış. Kral ancak o zaman Zhuang’ın tavsiyesini hatırlamış ve Zhuang’ı dinlemediğine pişman olmuş. O, Zhuang’dan geri dönmesini istemek için kişiler yollamış.

Kendi memleketi olan Chu devletine güçlü bir bağlılığa sahip Zhuang derhal kralın yanına dönmüş. Kral ona, “Çok geç oldu, şimdi ne yapabilirim?” diye sormuş.

Zhuang da şöyle cevaplamış, “Bir zamanlar, çoban ağılında bir delik görmüş, fakat onu onarmayı hep ihmal etmiş. Bir süre sonra, birkaç koyunun eksildiğini fark etti. Çoban hemen ağılı onardı ve ondan sonra bir daha hiçbir koyun kaybolmadı. Eğer bir koyun kaybolduktan sonra bile ağılı onarırsanız çok geç değildir, Majesteleri!”

Zhuang’ın Chu’nun nasıl restore edileceği yönündeki tavsiyeleri sayesinde, kral en son kaybettiği topraklarını da geri almış.

Zhuang’ın krala verdiği cevap üzerine kullanılmaya başlanan 亡羊補牢 (wáng yáng bǔ láo) deyimi genelde “koyun kaybolduktan sonra ağılı onarmak” olarak tercüme edilir. Bu hikâye, Batı Han Hanedanlığı döneminde derlenen antik Çin tarihi eseri “Savaşan Devletlerin Entrikaları” içinde yer almaktadır.

Bu deyim, hataları düzeltmek ve daha fazla kaybı önlemek için adım atmak için hiçbir zaman geç olmadığını insanlara tavsiye etmek için kullanılır.

Not:

1. “Savaşan Devletlerin Entrikaları” (戰國策) kitabı aynı zamanda “Savaşan Devletlerin Stratejileri” olarak da çevrilir. Kitap, Batı Han Hanedanlığı döneminde (M.Ö.206 – M.S.23) derlenen ünlü bir antik Çin tarih eseridir. Bu kitap, Savaşan Devletler döneminin tarihsel ve toplumsal özelliklerini ortaya koymaktadır.