  |
| Krizantem |
Krizantem, bir sonbahar çiçeğidir ve bu mevsimi simgeler. Bu çiçek özellikle eski Çin takvimin 9. Ayı ile bağdaştırılır. Adı, ‘kalmak’ sözcüğü (jiu) ile fonetik açıdan yakındır ve ‘dokuz’ sözcüğü (jiu) ve ‘uzun zaman’ sözcüğüyle eşseslidir (jiu); bundan ötürü krizantem uzun ömür ve dayanıklılığın simgesidir. Krizantem toplamak için en uygun tarih 9. ayın 9. günüdür. Veya bu günde kurutulmuş krizantemlerden çay yapılabilir. Krizantemin çiçek açması, çiçekleri geçmiş yıllarda üretilen pirinç şarabına ekleyerek de kutlanır. Lirik şair Tao Yuan-ming’in dediği gibi:
Sonbahar krizantemlerinin güzel bir rengi var,
Çiğle kaplanmış yapraklarını koparıyorum.
Üzüntüleri uzaklaştıran bu içkiye dalmış
Geride dünya yüküyle dolu bir yürek bırakıyorum.
Kadehimle bir başıma olsam bile…
Bir diğer önemli lirik şair Tu Mu, 9. ay kutlamalarında aşağıdaki şarkıyı söyler:
Saçlarına krizantem tak!
Benimle eve dönerken çiçekle dolu olmalısın.
Krizantem, çoğu zaman diğer doğa simgeleriyle tasvir edilir –örneğin, song ju you cun bileşiminde olduğu gibi çam ağacıyla beraber olur. Bu ikilinin tasvir edildiği resmi hediye etmek, hediyeyi alana uzun ömür dilemek anlamındadır. Tao Yuan-ming’in ‘Eve Dönüş’ adlı şiirinde şu sözcüklere rastlarız:
Çam ağacı ve krizantem herkesten uzun yaşar: ( ve sen de herkesten uzun yaşa).
Resmi hediye alan kişiye, daha uzun bir süre (jiu) devletin yüksek memur (guan) kademesinde çalışmasını dilemek, krizantem üzerinde oturan bir çekirge resmiyle ifade edilir; Kuzey Çin’de ‘çekirge’ sözcüğü gua.r olarak telaffuz edilir ve bu, guan sözcüğüne fonetik açıdan yakındır. Aynı derecede önem taşıyan diğer bir resim de, krizantemle dokuz bıldırcınındır: jiu shi tong ju = ‘dokuz nesil barış içinde aynı çatı altında yaşasın’ anlamındadır. Çince bıldırcın an-chun’dur ve an= barış sözcüğüyle fonetik açıdan bir benzetme yapılmıştır. Deyimin dört hecelik yapısını korumak adına ‘barış içinde’ deyiminden vazgeçilmiştir ve böylece ‘barış’a yapılan göndermeler sadece bıldırcın sözcüğünün ilk hecesinde rastlanmaktadır.
Sonbaharın simgesi erik ağacı çiçeği ve krizantem zıt bir ikili oluştururlar.
* * *
Clearharmony'de yayınlanan tüm makaleleri kopyalayabilir ya da çıktı alabilirsiniz, fakat lütfen kaynak belirtiniz.
devamı ...