Antik Çin Hikayeleri: Güzel Yazı (Kaliografi) Bilgini Olan Wang Xizhi

Wang Xizhi, güzel yazı bilgini (Jade)

Güzel yazının bilgini olarak kabul edilmiş ve Orkide Köşküne güzel yazı sanatı koleksiyonu konusunda en değerli çalışmasını miras olarak bırakmıştır. Yazının pürüzsüz ama zarif niteliklerden ötürü, bu çalışmalar xingshu yazı stilinde örnek hale gelerek, içinden gelen gerçek bir gücün güzelliği teşkil etmektedir.

Gençlik döneminin başından beri, Wang Xizhi, seyahat ettiğinden çok eski yazıları olan mezar taşlarını arar ve onları kopya ederdi. Zamanla çok önemli bir mezar taşı yazıtlarının kopyaları koleksiyonu oluşturarak, incelemesiyle kendi yazı stilini yaratmıştır.

Bir Ömrün Uğraşı

Zamanının büyük bir kısmını yazılar için ve Çin yazı işaretlerinin yapısının incelemesi için geçirirdi. Bazen, düşüncelerine o kadar fazla dalması nedeniyle uyumayı unuturdu. Bazen yemek için vakit ayıramazdı. Bir hikayede anlatılıyor ki bir gün güzel yazı işlerine çok odaklandığında hizmetçisi bir tepsi üzerine buharda pişmiş küçük ekmekler ve bir tas sos getirerek yanına bırakmıştır. Günün ilerleyen saatlerinde eşi çalışma odasına girdiğinde şaşkınlıkla gördü ki buharda pişmiş küçük ekmeğini mürekkebe batırmış tam yemek üzereymiş.

Wang’ın evinin her odasında birer yazı masası varmış. Bir Çin yazı işaretinin iyi bir yapısı olduğunu düşündüğünde hemen fırçayı alıp onu yazarmış.

Gençliğinde, Wang ünlü bir güzel yazı ustası değildi fakat yıllarca yoğun çalışması sonucunda en güzel yazı ustası olmuştur. El bileklerinin yapısı güçlü ve sabitti. Eski öykülerinde anlatılıyor ki bir yazı masası üzerinde yazdığı birkaç kelime bir daha silinmesi imkansız olurmuş, suyla yıkansa bile. Bir zamanlar, Wang Xizhi’nın yazı yazmış olduğu bir ahşap parçasını tahtadan ayırarak bir marangozun keşfettiği şey, yazının mürekkebi ahşaba 3 fen (fen ölçüm birimi 3,58mm eşdeğer) derinliğine nüfuz ettiğidir. Bu sebeple insanlar Wang’ın yazı sanatını “ahşaba 3 fenlik derine inen” yazı olarak adlandırmıştır. Bu adlandırma Çin’de yaygın bir söyleyiş haline gelmiştir.

Güzel yazı ve okuma tutkusu yanı sıra, Wang eski zamanlarda başka bir uğraşla da biliniyordu: Kaz yetiştirmek. Anlatılanlara göre kazların hareketlerini gözetleyerek fırçayı kullanma yöntemini geliştirmiştir.

Orkide Köşkü Ziyafeti

Wang ve arkadaşları Orkide Köşkünde bir ziyafet tertip etmişlerdir. Bu ziyafet sırasında birçok şiir yazmışlar ve eğlence anlarını paylaşmışlar. Ziyafetin sonuna kadar tam otuz yedi şiir yazmış ve onları koleksiyonunun girişi olarak derlemiştir.

Wang’ın derlediği giriş kısmını güzel yazı sanatının en ünlü çalışma olmuştur. Orkide Köşkü koleksiyonunun ön yazısı, farklı stilde yazılan zarafet simgesi ve bir tümün ayrılmaz parçası teşkil eden 320 adet ideogramdan oluşan metindir.

Ne yazık ki! Wang Xizhi’nin Orkide Köşkü koleksiyonunun ön yazısı aslını kaybolmuştur fakat günümüzde birçok sayıda suretler mevcut ve onlar yaygın şekilde güzel yazı örnekleri için kullanılmaktadır.