Eski Çin Gelenekleri: Yuanxiao

Çin’in Ay Takvimine göre yeni yıl, Çin halkının en görkemli şekilde kutladığı bir bayramdır. Çin Yeni Yılı kutlamaları arasında geleneksel yiyecekler de yer alır. Yeni yılın 15. gününe rastlayan Fener Bayramının yiyeceği olan Yuanxiao, yeni yıl yiyecek geleneklerinin son safhasında yer alır. O gün her aile Yuanxiao yemelidir. Ancak, Çin’in kuzey ve güneyinde Yuanxiao’ya farklı adlar verilir. Güneyliler Yuanxiao’ya “Tangyuan” derler. Tangyuan ve Yuanxiao’nun yapımı da aynı değildir.

Çin’in kuzeyinde Yuanxiao yapımı, “Yuanxiao yuvarlaklaştırma” olarak adlandırılır. Yuanxiao’nun yapımı şöyledir: Susam, yerfıstığı veya kırmızı fasulye ezmesi, içine şeker koyularak karıştırılır, köfte şekline getirilerek üzerine su püskürtülür. Bir tava içine yapışkan pirinç unu konularak, köfte haline getirilen karışım da tavanın içinde durmadan sallanılır. Yapışkan pirinç unu, köfte biçimindeki karışıma yapışarak masa tenisi topu veya daha küçük bir yuvarlak top haline gelmesini sağlar. Yuanxiao hazır hale gelmiştir.

Günümüzde insanlar yoğun çalışmaları nedeniyle evde Yuanxiao yapmak istemiyor, bunun yerine pazardan hazır Yuanxiao satın almayı tercih ediyor. Her Fener Bayramında satıcılar cadde ve sokaklarda büyük tavaların içinde Yuanxiao yaparlar. Pekin’de, “Daoxiangcun” ve “Guixingcun” adlı iki eski dükkânda üretilen Yuanxiaolar halkın beğenisini kazanmıştır. Öte yandan, güneyliler Tangyuanları kendi elleriyle yapmayı daha çok tercih ederler. Onlar sıcak suyla yapışkan pirinç hamurunu hazırlarlar ve ceviz, yerfıstığı, susam, çiğde ve kırmızı fasulye ezmesinden oluşan küçük parçaları pirinç unu hamuruna koyarlar. Bu küçük parça hamurlar iki elle ovularak yuvarlaklaştırılır. Güney Çin’deki hazır Tangyuanlar arasında Çin’in doğusundaki Ningbo Tangyuanları ve Çin’in güneybatısında yer alan Sichuan eyaleti Chengdu şehrindeki “Laitangyuan”lar çok ünlüdür.

Yuanxiao olsun, Tangyuan olsun hep suda pişirilerek servise sıcak sıcak sunulur. Bu yemek çok tatlı, yumuşak ve lezzetlidir. Halk arasındaki söylentilere göre, Yuanxiao veya Tangyuan, eşsesli sözcüklerden esinlenerek “aile üyelerinin bir araya gelerek kavuşmaları” anlamına da gelir.