Eski Çin Gelenekleri: Yushui

Yushui sezonu, 24 sezonun ikincisi olarak, genellikle Şubat ayının 18′inde veya 19′unda başlar.

Eski Çin meteoroloji kayıtlarında, Yushui’yle ilgili olarak yapılan tanımlama şöyle: “Doğu rüzgârı esince don gider, buz ve kar eriyip, yağmur suyuna dönüşür.” 24 sezonun ilk belirlendiği Sarı Nehir havasında, Yushui sezonuna girilmesiyle, havadaki nem oranı artmaya başlar, yağmur da yoğunlaşır, hava ısınmaya başlar. Yushui sezonunun başlaması, lapa lapa kar yağdığı ve zemheri soğuğu olan günlerin yavaş yavaş geride kaldığı, artık nemli havanın, ılık güneş ışıklarının ve yağışlı günlerin geldiği anlamını taşır. Bu sezonda insanlar, havanın ısındığını çok belirgin şekilde hisseder ve çiçeklerin açtığını görür.

Çin’de bir atasözü vardır: “Bahardaki yağmur suyu, yağdan daha değerlidir.” Tarımla uğraşan köylüler için ilkbaharın başlangıcında, uygun miktarda yağmur suyu çok değerlidir. Tarihi kayıtlara göre, Yushui sezonunda Çin’in çoğu bölgesinde yağmur yağarmış. Bu zamandaki yağmur yağışının daha sonraki ekim etkinlikleri için büyük önem taşıdığı inanılıyor. Halk arasında Yushui’yle ilgili çok sayıda atasözü vardır, bu atasözleri köylülerin Yushui sezonunu çok sevdiğini kanıtlıyor. Örneğin, “Yushui’de yağmur iyi yağarsa tahıllar iyi büyür, mahsul bol olur!” Bu atasözü, Yushui’de yağmur yağarsa tahılların çok iyi büyüyeceği ve köylülerin bol mahsul elde edeceği anlamına gelir. “Lichun sezonuyla hava ısınır, Yushui’de tarlaya gübre gönderilir.” Yani Yushui sezonunda hava ısınır, tahılların ekimi için de kritik bir döneme girilir. Kuru ve soğuk kış mevsiminden sonra tarım ürünleri bu sezonda daha çok suya ihtiyaç duyar. Bunun için zamanında tarlaları gübrelemek ve sulamak gerekir. Ayrıca Çinliler, Yushui sezonunda yağmur yağışı olursa tüm yılda dengeli yağış olacağını savunur.

Ancak Çin’in yüzölçümü çok geniş olduğu için, güney ve kuzey bölgeleri arasındaki iklim farkı büyüktür. Çin’in güneyinde yer alan ve deniz kıyısı bölgesi olan Guangdong, Hainan ve Guangxi gibi eyalet ve bölgelerde, Yushui sezonunda hava soğuk olmayabilir ve sıkça yağmur yağışı görülebilir; ancak ülkenin en kuzeyindeki İç Moğolistan Özerk Bölgesi ve Heilongjiang eyaleti gibi bölgelerde Yushui sezonundan sonraki günlerde bile bazen kar yağabilir.

Ayrıca Yushui sezonunda havanın ısınması söz konusuyken, aynı zamanda soğuk dalgaları bazen geri de döner. Bir sıcak olur, bir soğuk… Bu türden bir hava durumu, yeşermeye başlayan tarım ürünlerine, ağaçlara ve meyvelerin yetişmesi ile insanların sağlığına büyük zarar verir. Bu bakımdan insanların, tarım ürünlerini ve serada yetişen meyveleri dondan korumaya çalışırken, aynı zamanda kendi sağlıklarına da özen göstermesi ve nezle gibi salgın hastalıklara yakalanmaktan kaçınması tavsiye edilir.

Genel olarak, Yushui sezonuna girildikten sonra, hava bütün ülkede ısınır, yağmur yağışında artış başlar. Yushui sezonundan sonra, hava sıcaklığı Çin’in çoğu bölgesinde sıfırın üstüne çıkar; Çin’in güneyindeki hava sıcaklığı ise sıfırın üstünde 10 dereceye kadar yükselir; ama kuzeydeki bölgelerde hava sıcaklığı hâlâ sıfırın altında kalır. Yushui sezonundaki iklim durumlarını özetleyen atasözleri ve kayıtlar, Çin’in uzun tarihinde halkın yaratıcılığını yansıtan zekâ ürünleridir. Belli derecede bilimsel dayanağı olan bu zekâ ürünleri, köylülerin yaşamları ve üretim için rehber işlevi de gördü.

Yushui sezonunda havanın ısınmaya başlamasına rağmen, günler ancak ilkbaharda kuru ve rüzgârlı olur; cildin, ağzın ve dilin kuruması durumu görülür. Bunun için taze sebzeler ve çok sulu meyvelerin yenmesi, buna karşılık yağlı yemeklerin az alınması tavsiye edilir. Ekşi yemekler yerine tatlılar bol bol tüketilmeli. Çiğ ve soğuk yemekler ise fazla yenmemeli. Soğan ve sarımsağın çiğ yenmesi tavsiye edilmez. İnsanlar, geç yatmamalı ve mevsimin getirdiği hava değişikliğine alışmaya çalışmalıdır.