Çin Deyimleri ve Hikâyeleri: Zamanın Gerisinde

İmparator Ai, yayınladığı imparatorluk fermanında şunları yazdı: “Xia’nın söyledikleri ülkemizin kaderini ihlal etti ve zamanı uygun değildi. Af dışında tavsiyesi üzerine yaptığım tüm değişikliklerin hepsi ortadan kaldırılacaklar.” Xia sapkınlık suçundan idam edildi. (Blue Hsiao/Epoch Times)

Bir Çin deyimi olan 不合時宜 (bù hé shí yí) genelde “zamanın gerisinde” olarak çevrilir ve bahsedilen kişi veya şeyin şu anki eğilimlere ya da ihtiyaca uymaması anlamına gelir. Bu deyim “Han Kitabı” içinde kaydedilen “İmparator Ai’nin Biyografisi” adlı bir hikâyeden gelmektedir.

Hiç çocuğu olmayan İmparator Cheng tarafından evlat edinilen İmparator Ai (M.Ö.27-1) 20 yaşındayken tahtaya geçti. O imparator olduktan sonra sık sık hastalandı.

Xia Heliang, İmparator Ai’nin danışmanlarından biriydi. Xia, kendisinin antik “Sarı” Tao ve Konfüçyüs felsefesi üzerine anlayışına dayanarak büyülü yöntemler icat eden bir simyacıydı. O, imparatorun sağlık durumu kötü olmasına rağmen iyi bir kalbe sahip olduğunu bildi. İmparatoru etkilemek amacıyla ona bir kehanette bulundu.

“Üvey babanız İmparator Cheng’in hiçbir çocuğu olmamasının sebebi kendi kaderine uymamasıydı. Şimdi Majesteleri, siz uzun bir süredir hastasınız ve ardı adına birçok felaket meydana geldi.”

O, İmparator Ai’ye “Bunların hepsi Tanrıdan gelen uyarılardır. Sizin uzun yaşamayı, çocuklara sahip olmayı elde etmeniz ve felaketlerden kaçınmanızın tek yolu saltanatınızı yeniden adlandırmaktır. Eğer bunu yapmazsanız halkınız sürekli acı çekecektir.” diye söyledi.

Daha sağlıklı olmak ve insanların daha az acı çekmeleri için İmparator, Xia’nın tavsiyesini kabul etti ve saltanat ismini Jianping’den Taichu’ya değiştirdi ve tüm ülkede af ilan etti.

İki ay geçti. Fakat hiçbir şey değişmedi ve imparator hala hastaydı. İmparator, Xia’nın sözlerinin güvenilir olup olmadığını merak etmeye başladı. Yaptırdığı bir araştırmanın sonucunda, Xia ve takipçilerinin kendilerine inananları dolandıran bir yalancı grubu olduğunu keşfetti.

İmparator Ai buna çok kızdı ve bir imparatorluk fermanı ile şunları yazdı: “Halkıma barış getirme umudu ile Xia’nin tavsiyesini yanlışlıkla kabul ettim, fakat onun öngörmüş olduğu şeyler tezahür etmedi. Xia’nın söyledikleri ülkemizin kaderini ihlal etti ve zamana uygun değildi. Af dışında, onun tavsiyesi üzerine yaptığım tüm değişikliklerin hepsi ortadan kaldırılacaklar.”

Saltanatının yeni isminin süresi sadece iki ay sürdü ve Xia sapkınlıktan suçundan idam edildi.